Motie Geen ener­gie­tran­sitie gebaseerd op dierenleed

MOTIE

In te vullen door de griffier

Indiener:

PvdD, Menno Brouwer

Mede-indiener(s):

GrienLinks, Charda Kuipers

Motie nr.

Paraaf

Agendapunt

Besluit

MOTIE, ex artikel 31 Reglement van orde

Statenvergadering 25 september 2024

Agendapunt 09 Concept Friese Energievisie

Korte titel motie Geen energietransitie gebaseerd op dierenleed

De Staten, in vergadering bijeen op 25 september 2024

Gehoord hebbende de beraadslaging;

Constaterende dat:

 Duurzame veehouderij een dierwaardige veehouderij1 is waarin dierenwelzijn een
zelfstandige waarde vertegenwoordigt 2
;
 Binnen een dierwaardige veehouderij tot de zorg die dieren redelijkerwijs behoeven wordt
gerekend dat dieren zijn gevrijwaard van beperking van hun natuurlijk gedrag (Wet Dieren
art 1.3);
 Het door de Tweede Kamer aangenomen amendement van leden De Groot en Van
Campen een deadline van 2040 stelt voor de realisatie van een dierwaardige veehouderij -
waarbij tevens inhoudelijke voorwaarden zijn opgenomen ter voorkoming van inbreuk op de
integriteit of het welzijn van dieren zoals aangegeven in Wet Dieren art.1.3 lid 2 -, te weten:
- geen routinematige lichamelijke ingrepen gericht op het minimaliseren van risicofactoren
voor zover deze ingrepen geen diergeneeskundige noodzaak kennen;
- (variatie in) voedsel aansluitend bij de gedragsbehoeften van de soort;
- keuzevrijheid en ruimte om soorteigen gedrag 3
uit te voeren voor wat o.a. betreft sociaal
gedrag, zelfverzorgend gedrag, territoriaal gedrag, voorplantingsgedrag, maternaal gedrag
en rustgedrag 4

1 De vee-industrie is in de eerste plaats gericht op winstmaximalisatie en niet op het positieve welzijn van dieren, d.w.z. een
dierhouderijsysteem dat is ontwikkeld vanuit het perspectief van dieren. Tal van diervriendelijke boeren hebben al laten zien dat
het mogelijk is om te komen tot dierwaardige concepten.
2 Wageningen Livestock Research (https://www.wur.nl/nl/Onderzoe...); Raad voor Dierenaangelegenheden
(https://www.rda.nl/publicaties...); Dierenbescherming
(https://www.deltaplanveehouder...).
3 Verschillende kabinetten stelden al - bij monde van oud-minister Brinkhorst (D66) en oud-minister Verburg (CDA) - dat het
perspectief van het dier en het soorteigen gedrag leidend moeten zijn voor het welzijn van dieren in de veehouderij. Dieren
zouden niet langer worden aangepast aan het systeem, maar het systeem zou zijn aangepast aan de behoeften van de dieren.
4 https://www.tweedekamer.nl/kam...


 De uiterlijk in 2040 gerealiseerde dierwaardige veehouderij voor varkens onder meer betekent: mogelijkheid naar buiten te gaan en daglicht, sociaal contact, vrijheid om te
bewegen, wroeten en modderbaden, zorgen voor hun biggen; en voor koeien dit onder
meer betekent: mogelijkheid weidegang overdag en ’s nachts 5 grazen, kuddegedrag en kalf
bij koe;
 Uiterlijk in 2040 een einde komt aan een veehouderij waarbinnen miljoenen varkens nooit
het daglicht zien en een kwart van alle koeien nooit de wei in mag;
 Optimale productie van biogas vraagt om dagverse mest van koeien en varkens die direct
wordt afgevoerd uit de stal waarbij geldt dat de opbrengst biogas bij niet-dagverse mest fors
achteruit loopt 6 waardoor investeren in mestvergisting in strijd is met de uiterlijk in 2040 te
realiseren dierwaardige veehouderij (het verdienmodel van mestvergisting houdt immers in
dat koeien en varkens nooit meer naar buiten mogen).
 Een WUR-rapport uit 2011 7 het vergroten dierenwelzijn koppelt aan weidegang en weidegang indeelt bij het overzicht bedreigingen voor mestvergisting en groengasproductie in Gelderland.

Overwegende dat:
 In tegenstelling tot zon- en windenergie waarvan de productie toe kan met steeds minder
subsidie, het bij mestvergisting noodzakelijk blijft dat de overheid blijft bijspringen 8
;
 Het stuitend is dat eerst met landbouwsubsidies te veel mest geproduceerd wordt en we
vervolgens met wéér heel veel subsidiegeld een mestvergistingssector gaan optuigen om al
die overtollige mest weg te werken;
 Een deel van de duurzame energietransitie niet afhankelijk mag worden gemaakt van
mestoverschotten waardoor de transitie naar een duurzame en dierwaardige veehouderij
juist wordt belemmerd.
 Een dierwaardige veehouderij vraagt om investeringen die haaks staan op zinloze
investeringen mestvergisting die immers per definitie niet duurzaam en niet dierwaardig is.

5 Als melkkoeien zelf de keus hebben, hebben ze een voorkeur om een groot deel van hun tijd buiten door te brengen, zeker ’s nachts. Ook voelen koeien met weidegang zich prettiger dan koeien die altijd binnen moeten blijven. Zie: Crump, A., Jenkins, K., Bethell, E.J., et al.(2021). Optimism and pasture access in dairy cows. Scientific Reports, 11, 4882.
6 https://edepot.wur.nl › 215431
7 Kansen en bedreigingen voor mestvergisting en groengasproductie in de Gelderse landbouw : een eerste verkenning:
https://www.academia.edu/49353...
8 Subsidie door de overheid = verdienmodel van mestvergisting. In het laatste decennium is 4 miljard aan subsidie uitgetrokken
voor mestvergisting. Zie artikel FTM: https://www.ftm.nl/artikelen/b...

Dragen het College van Gedeputeerde Staten op:
mestvergisting uit te sluiten als onderdeel van de Fries Energievisie en in plaats hiervan te kiezen
voor een schoon, toekomstbestendig en rechtvaardig energiesysteem voor Fryslân.
en gaan over tot de orde van de dag.

Indiener(s) Menno Brouwer, PvdD
Charda Kuipers, GrienLinks

Inhoudsopgave