Opinie: Afschieten van katten zinloos en onnodig wreed

Fryslân is de enige provincie van Nederland waar jagers nog zwerfkatten mogen doodschieten. De stichting Dier & Recht startte onlangs een petitie ter ondersteuning van een lopende juridische procedure om het afschieten ook in Fryslân te verbieden. In zowel de regionale als de nationale media is aandacht besteed aan deze zaak.

Een van de argumenten voor het afschot is de bescherming van de weidevogels. Afschot van al dan niet verwilderde katten is echter symptoombestrijding en zal de weidevogel niet kunnen redden.

Eieren en kuikens van weidevogels worden opgegeten door roofdieren, zoals vossen, marters en ratten. En ja, ook katten. Ook vogels doen trouwens een duit in het zakje, bijvoorbeeld roofvogels, reigers en kraaien.

Dat roofdieren eieren en kuikens van weidevogels eten, is een feit. Maar dit feit is niet de oorzaak van de teruggang van weidevogels. Dat blijkt uit tal van wetenschappelijke studies. Het probleem van de weidevogels is het verdwijnen van geschikt leefgebied door het steeds intensievere gebruik van het boerenland. Grootschalige weidelandschappen met een te lage grondwaterstand, en eentonig en vaak te vroeg gemaaid raaigras, bieden weidevogels te weinig voedsel, beschutting en voortplantingskansen. Daarnaast zijn ook stadsuitbreiding, wegenaanleg en de toenemende recreatie belangrijke negatieve factoren.

Om de weidevogels te redden is het een absolute voorwaarde dat de biotoop van de weidevogels op orde wordt gebracht: bloemrijke weilanden en plas-dras gebieden met veel insecten en een rijk bodemleven, waar kuikens schuilmogelijkheden hebben en voldoende voedsel kunnen vinden. Als de biotoop van de weidevogels op orde is, zal hun aantal flink toenemen en wordt de kringloop van de natuur - waarin dieren eten en gegeten worden - hersteld.

Daarnaast zouden we de leefgebieden van weidevogels moeten vergroten. Helaas blijkt dat de provincie en sommige gemeenten keuzes maken die nadelig zijn voor de weidevogel. Een voorbeeld is de Hounspolder ten zuiden van Goutum. Deze polder biedt elk jaar nestgelegenheid voor tientallen grutto's, tureluurs en kieviten met goede broedresultaten, waarmee de polder een belangrijke schakel is in het weidevogelbeleid. Toch wil de gemeente Leeuwarden, met goedvinden van de provincie, deze weidevogelparel opofferen voor woningbouw. Daarmee gaat een belangrijke weidevogelbiotoop verloren terwijl er, zowel in de Zuidlanden als binnenstedelijk, voldoende alternatieven voor Leeuwarder woningbouwplannen zijn. Bijvoorbeeld in het gebied Middelsee en in het Spoordokgebied.

Het is dus wel erg simplistisch om te doen alsof je met afschot van katten iets oplost. Bovendien is het voor een jager lastig, zo niet ondoenlijk, om op afstand een verwilderde kat van een huiskat te onderscheiden. En dus worden soms ook huiskatten doodgeschoten.

Een in de praktijk beproefde preventieve methode TNRC (Trap, Neuter, Return/relocate, Care, ofwel in goed Nederlands vangen, castreren en/of steriliseren en herplaatsen) werkt juist heel goed en draagt bij aan populatieregulering. Het is niet voor niets dat alle andere provincies niet kiezen voor zinloos en wreed afschot, maar voor déze preventieve en op termijn kostenbesparende methode.

Menno Brouwer

Statenlid Partij voor de Dieren Fryslân