Weide­vogels en de wet

Ieder voorjaar komen verschillende weidevogels zoals de grutto, kievit en tureluur naar Fryslân om nestjes te maken en hun jongen groot te brengen. Toezichthouders van de FUMO – de Friese omgevingsdienst – controleren of onze weidevogels goed worden beschermd. Maar de FUMO kan het niet alleen: jouw hulp is ook nodig.

Wat zijn de regels?
In het broedseizoen, tussen 15 maart en 15 juli, moeten alle boeren rekening houden met de nesten en jongen van weidevogels: wanneer ze mest uitrijden, ploegen of maaien. Dit heet zorgplicht en het staat in de wet. Een voorbeeld van zorgplicht is toelaten van nazorgers op het land. Nazorgers kunnen dan de nesten markeren, zodat de boer bij het mesten of maaien rekening kan houden met broedende vogels. Helaas gaat dit niet altijd goed. Dan worden tijdens het uitrijden van mest nesten met eieren vernield, zelfs als die met stokken zijn gemarkeerd. Daarom controleren toezichthouders van de FUMO of boeren zich houden aan de zorgplicht van de Omgevingswet.

Als een boer de zorgplicht niet naleeft, gaat een toezichthouder eerst in gesprek. Er wordt uitgelegd wat de boer moet doen om weidevogels te beschermen. Als de boer daarna nog steeds de zorgplicht niet naleeft, kan dit leiden tot strafrechtelijke vervolging.

Zijn onze weidevogels goed beschermd?
Het antwoord is: nee. Het gaat steeds slechter met onze weidevogels en Nederland doet veel te weinig om de weidevogels én hun leefgebieden te beschermen, vindt ook de Europese Commissie. De belangrijkste oorzaak is de industriële landbouw. Door weilanden met bijna alleen raaigras, een kunstmatig te laag gehouden waterpeil en vroeg plus veel vaker maaien is er te weinig voedsel (wormen, insecten) voor de vogels en worden ze te vaak verstoord. Weidevogels hebben namelijk grote, aaneengesloten, open gebieden nodig. Met extensief kruidenrijk en structuurrijk grasland met een hoog waterpeil. Het gras moet pas gemaaid worden als de jongen al zijn uitgevlogen. Zolang we niet zijn overstapt naar natuurinclusieve of biologische landbouw, moeten we het doen met extra inzet door welwillende boeren en markering van nesten door nazorgers,

Wat jij kunt doen?
De toezichthouders van de FUMO kunnen niet overal tegelijk zijn. Als jij ziet dat de zorgplicht niet wordt nageleefd of dat of broedende (weide)vogels worden verstoord, meld dit dan. Als wij de toezichthouders van de FUMO steunen, kunnen zij onze weidevogels beschermen.

Spoedeisende zaken kun je 24 uur per dag en 7 dagen per week melden via het milieu-alarmnummer (058) 212 24 22.

Niet spoedeisende zaken kunt u mailen naar weidevogels@fumo.nl of telefonisch melden via (0566) 750 300. Woon je niet in Fryslân? Doe dan melding bij de omgevingsdienst in jouw provincie.

Wil je graag meer doen? Word dan bijvoorbeeld lid van de Vogelbescherming. De Vogelbescherming zet zich al jaren op alle mogelijke manieren in voor alle vogels in Nederland. Op hun website vind je informatie over wat jij kunt doen. Ga naar: https://www.vogelbescherming.nl/