Inbreng bij beleids­brief prio­ri­tering uitgifte stik­stof­ruimte

Voorzitter,

Politiek hoort beleid op te leveren. En beleid maken zonder voldoende voorkennis van eerder beleid is als een huis verbouwen zonder kennis. Vandaar in de motie ruim 2 pagina’s onder het kopje constateringen.[1] Want wat leren wij hieruit?

• Dat al in 2012 gewaarschuwd is voor de juridische onhoudbaarheid van het wetsvoorstel PAS.[2]
• Dat na 2012 keer op keer gewaarschuwd is voor die juridische onhoudbaarheid.
• Dat in 2015 dit wetsvoorstel toch aangenomen is. Alleen enkele partijen stemden tegen.
• Dat daarna de waarschuwingen doorgingen, maar er weer niet geluisterd werd.
• Dat in 2019 een streep door het PAS is gezet en veel boeren in de illegaliteit zijn beland.
• Dat na 2019 is geprobeerd allerlei geitenpaadjes te bewandelen om illegale boeren – de PAS-melders – te helpen, zonder natuur te herstellen. Dat dit steeds juridisch onhoudbaar bleek.
• Dat de provincie na medio 2025 moet handhaven, omdat politieke partijen[3] al die jaren niet geluisterd en hebben.

Voorzitter,

En nu is de vraag: gaan wij weer niet luisteren? Want laten we wel wezen: stikstof is in de kern een ecologisch probleem. En geen juridisch probleem, zoals de BBB in haar inbreng heeft gesteld. Los het ecologische probleem op en je hebt meteen het juridische probleem opgelost. Andersom gaat niet lukken. Dat hebben de afgelopen 12 jaar wel geleerd.

De motie die wij indienen samen met SP en GL betreft het instellen van een Taskforce Perspectief PAS-melders & natuurherstel. Deze Taskforce krijgt twee taken.

1. Prioriteit geven aan versnelling natuurherstel. Zoals eerder gezegd: alleen als we het ecologische probleem oplossen kunnen we PAS-melders legaliseren.
2. En dit betekent: niet blijven wijzen naar Den Haag, wat de BBB steds doet, maar zelf aan de slag. Met alle beschikbare en nog te verkrijgen middelen. Ruimhartig zijn voor natuur. Het is de enige oplossing als we PAS-melders willen legaliseren.
3. Invulling geven aan een verbrede aanpak voor PAS-melders, zoals ook de Minister van Natuur en Stikstof in april jl. heeft geadviseerd en waarmee PAS-melders een alternatief wordt geboden zolang de natuur nog niet hersteld is.

En dit moet snel. We willen niet nog meer boeren in de rechtbank, omdat zij nog steeds illegaal zijn. We willen een einde aan de jarenlange onzekerheid voor deze boeren en hun gezinnen. Wij willen in gesprek met deze boeren, zodat zij gehoord en geïnformeerd worden. En dat zij dan zelf kunnen kiezen. Zelf de regie hebben, die zij dankzij de politiek al jarenlang kwijt zijn.

Voorzitter, Ik rond af. Is onze motie noodzakelijk? Daar kan ik kort over zijn. Nu de beleidsbrief geen perspectief biedt voor natuurherstel en dus geen perspectief voor PAS-melders, is het antwoord: ja.

We moeten pro-actief aan de slag en ophouden om steeds naar Den Haag te wijzen. Daarmee laten we onze PAS-melders weer in de steek. Dan laten we onze natuur weer in de steek. En uiteindelijk onszelf.

Dank u, voorzitter

[1] Constateringen zijn niet volledig: stikstofreductiebeleid bestaat al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw. Dit is toen geregeld via de Wet milieubeheer en voorganger de Hinderwet. Middels de Ecologische Richtlijn (1987) en de Interimwet Ammoniak en Veehouderij (1994) werd aan bedrijven emissiereductieplichten opgelegd. De Interimwet Ammoniak en Veehouderij regelde tevens de legalisatie van de toen duizenden bedrijven die zonder milieuvergunning waren uitgebreid.

[2] Onder het PAS (van kracht van 1 juli 2015 tot 29 mei 2019) konden plannen of projecten waarbij stikstof optreedt in veel gevallen worden geregeld met een (juridisch betekenisloze) melding in plaats van een

vergunning. Dit ging om alle plannen of projecten waarbij enkel de uitbreiding een depositie tussen de 0,05 mol/ha/jr en 1,0 mol/ha/jr veroorzaakt. Alle bedrijfswijzigingen met minder dan 0,05 mol/ha/jr waren

geheel vrijgesteld, en hoefde ook geen melding te worden ingediend. Alle depositietoenames boven de 1,0 mol/ha/jr bleven onder het PAS volledig vergunningplichtig.

[3] Niet alleen politieke partijen. Het PAS is immers tot stand gekomen in nauw overleg met de (agrarische) ondernemersorganisaties. Zij zijn medeverantwoordelijk; ook voor de nu te vinden oplossing.