Inbreng bij Start­do­cument regionale ener­gie­stra­tegie (RES) Fryslân

Om onze instemming te kunnen geven aan het traject voor de opstelling van de Friese RES zoals omschreven in het Startdocument hebben wij een paar punten die wij nog wel wat meer benadrukt willen zien.

Om te beginnen: meer klemtoon op het belang van en dus het bevorderen van energiebesparing.

In de Handreiking voor de regio’s van december 2018 staat dat energiebesparing een belangrijke doelstelling van de RES moet zijn. Maar in de Friese Startnotitie staat energiebesparing slechts summier en heel zijdelings als woord genoemd op de pagina’s 10 en 13, zonder verdere toelichting. Dat is ons veel te mager. De duurzaamste energie is namelijk de energie die we niet verbruiken. Het is de eerste optie om aan te denken bij het energievraagstuk. Om te beginnen in ieders eigen huis, maar ook als het gaat om winkeldeuren die constant open blijven staan en terrasverwarming.

Wij dienen de motie van het CDA over energiebesparing dan ook mee in.

Dan onze ambitie. Het klimaatprobleem lossen we niet op door enkel te denken tot aan onze provinciale grenzen en dan te zeggen: zo, we hebben nu genoeg gedaan en in de rest van het land zoeken ze het verder maar lekker uit. Maar helaas, een kleine meerderheid in deze staten kiest voor provincialisme en zet daarmee de toon. Alleen al de op korte termijn door de Rijksoverheid aan gemeenten en hun inwoners opgedrongen gedwongen nering van 5 G, bovenop het huidige 4 G, gaat ook in Fryslân enorm veel extra stroom kosten. Bij de Rede van Fryslân hebben we dat in de discussie na afloop ervan kunnen horen. Daar is in de Startnotitie RES nog volstrekt geen rekening mee gehouden.

En de uitstoot van broeikasgassen gaat anno december 2019 ook nog steeds niet naar beneden. Integendeel, de uitstoot gaat nog steeds omhoog! Landelijk en in Europa wordt al gesproken over het opschroeven van de CO2-reductiedoelen van 49% naar 55% reductie in 2030. Het is daarom eerder waarschijnlijk dan ondenkbaar dat de RES-sen later alsnog de opdracht krijgen opgelegd van het kabinet om daaraan te voldoen.

We kunnen daarom beter nu goed op tempo gaan zitten en alle krachten, vooral ook die van onderop, zoals van de huidige en nieuw energiecoöperaties goed ondersteunen en stimuleren.

Dat de gedeputeerde tijdens de beeldvormende commissievergadering ontkent met het huidige bestuursakkoord en de verordening Romte opnieuw windenergieplannen van dorpscoöperaties te frustreren, zoals ook in de vorige coalitieperiode gebeurde, geeft te denken. Aan tafel dus met die coöperaties, zou ik zeggen. Luister naar hun verhaal en de hinderpalen die met de nieuwe SDE-regeling en aflopende salderingsregels voor hen opgeworpen worden om aan de slag te gaan met wind- en zonne-energie. Wij moeten juist alle inzet van onderop benutten. Zij doen immers hun stinkende best en zetten hun tijd en energie vrijwillig in voor de lokale energietransitie in eigen wijk of dorp.

Kan de gedeputeerde toezeggen om binnenkort eens rond de tafel te gaan met de betreffende energiecoöperaties ?

Over “alle krachten van onderop benutten” gesproken. De Participatiecoalitie Fryslân, bestaande uit Friese Milieufederatie, Buurkracht, Duurzaam Bouwloket en Us Kooperaasje hebben blijkbaar al het nodige voorwerk gedaan om participatie binnen de RES goed vorm te geven. Laten we daar dankbaar gebruik van maken en hen een geborgde plek geven in het hele proces als het om de verschillende vormen van participatie gaat. Dus niet alleen maar meedenken, maar ook meedoen.

Kan de gedeputeerde toezeggen de Participatiecoalitie een geborgde plek te geven in het vervolgtraject?

Laten we ook de intussen door een negental organisaties zorgvuldig ontwikkelde Gedragscode Zon op Land van toepassing verklaren bij de verdere uitwerking van de RES. Daarmee zijn zowel de belangen van efficiënt ruimtegebruik, landschap en uitzicht, biodiversiteit, voedselproductie, bodemkwaliteit, burgerparticipatie in het proces, mede-eigenaarschap en financiële betrokkenheid van bewoners en bedrijven uit de omgeving geborgd.

Kan de gedeputeerde toezeggen de Gedragscode Zon op land op te nemen in het vervolgtraject?