Opinie: Ook de melk wordt duur betaald

Hoe blind kan een mens zijn. De provinciale toezichthouder op het vergassen van ganzen in de Alde Feanen heeft volgens een verslag in het FD van 6 juni geen misstanden gezien. Zijn taak was om te controleren of andere beschermde vogels gehinderd werden door de vergassingsactie. Want dat mocht niet. Hoe het met de ganzen verliep tijdens dit hele proces zat niet in zijn taakomschrijving en dus is alles volgens de provincieambtenaar perfect verlopen. Dat de op de gaskamer wachtende ganzen elkaar vertrapten en dat daarbij dodelijke slachtoffers vielen was voor de controlerend ambtenaar geen punt.

De populatie ganzen is uit de hand gelopen en het prikken van eieren, verjagen en doodschieten heeft niet geholpen. Daarom wordt het nu met gas geprobeerd. Aan de echte oorzaak wordt niets gedaan. Merkwaardig. In de Ganzennota van de Provincie staat toch echt dat de voedselrijke raaigras-weilanden voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de toename van ganzen en dat een deel van de schade als ondernemersrisico moet worden gezien. In diezelfde nota staat ook dat er andere methoden zijn dan doodschieten en vergassen om de grote aantallen ganzen weg te krijgen. Maar er staat ook dat daar geen draagvlak voor is. In gewoon Nederlands: dat willen de boeren niet.
Iedereen heeft via internet kunnen zien hoe wreed de weg naar de dood was voor zo'n duizend ganzen en hun jongen. Opgedreven naar de gaskamer terwijl ze in paniek elkaar en hun jongen vertrapten. Vergassen is de meest diervriendelijk manier om ganzen te doden, vindt Gedeputeerde Staten. Iedereen heeft kunnen zien dat dat niet klopt.

Henk de Vries van It Fryske Gea noemt de ganzenoverlast een maatschappelijk probleem. Merkwaardig, want de sector zelf en niet de maatschappij heeft het ganzenprobleem veroorzaakt. Als het probleem al maatschappelijke proporties heeft, dan zit dat niet bij de ganzen, maar bij de industrieel geworden melkveehouderij. Deze bedrijfstak kost de burger jaarlijks honderden miljoenen euro's aan subsidies voor een product waarvan ongeveer de helft met verlies wordt verkocht. Dat weten de meeste mensen niet, maar binnen de melkveehouderij is dat bekend. Dat zit zo: ongeveer de helft van alle melk gaat naar de kaas. Uit de financiële jaarverslagen van Friesland Campina blijkt dat de kaasdivisie al sinds de oprichting jaar in jaar uit verlies lijdt. En dus wordt de helft van de melk die aan FC wordt geleverd met verlies verkocht.

Dat is eigenlijk bizar omdat er hoge maatschappelijke kosten aan deze melkproductie verbonden zijn. Er is grote schade aan natuur en milieu. Er verdwijnen weidevogels, er zijn hoge kosten voor ganzenschade, voor weidevogelbeheer en om vermesting en verzuring tegen te gaan. Gemiddeld krijgt een melkveehouderij per jaar 20.000 euro, met uitschieters naar boven van meer dan 100.000 euro. De burger betaalt al deze kosten. En dan is er nog het dierenleed. Niet alleen van de koe die gemiddeld nog maar ruim drie jaar melk geeft en dan naar de slacht gaat, maar ook van duizenden ganzen.

Dat Friesland Campina nog steeds al die melk blijft verwerken, komt omdat andere onderdelen van het bedrijf de verliezen van de kaasdivisie goed maken. Als de boeren de helft van hun melk met verlies willen produceren moeten ze dat zelf weten, maar op het moment dat wij met zijn allen de kosten daarvan moet betalen, wordt dat ook een zaak van ons. Hoog tijd dus om over deze kwestie een maatschappelijk debat te voeren.

Rinie van de Zanden

Fractievoorzitter Partij voor de Dieren

Provinciale Staten van Fryslân

- geplaatst in het Friesch Dagblad van 15 juni 2015 -