Schrif­te­lijke vragen bescherming wolven

Gericht aan GS / lid GS

Inleidende toelichting

Wolven hebben in Nederland een beschermde status onder de Habitatrichtlijn (1992) en het Verdrag van Bern (1979)[1]. Het overheidsbeleid dient er dan ook vooral op gericht te zijn om wolven welkom te heten. Toen ruim tien jaar geleden overheden en andere belanghebbenden voor het eerst gericht om de tafel gingen om te spreken over wolvenbeleid, werd het idee om wolvenvrije gebieden aan te wijzen in Nederland dan ook weloverwogen afgeserveerd.

Een belangrijk bezwaar tegen aanwijzing van wolvenvrije gebieden vloeit voort uit de Habitatrichtlijn. Het Hof van Justitie van de EU, dat het laatste woord heeft over de juiste uitleg van de Habitatrichtlijn, heeft in zijn rechtspraak herhaaldelijk benadrukt dat het niet aan de lidstaten – laat staan provincies – , maar aan betreffende soorten zelf is om – door hun eigen terreingebruik en vestigingspatroon – aan te geven wat de meest geschikte gebieden zijn. Het op voorhand aanmerken van bepaalde gebieden als ongeschikt voor wolven, laat staan het fysiek afsluiten van potentieel leefgebied, staat haaks op deze lijn. Kort gezegd; niet vooraf door mensen opgelegd beleid, maar wolven zelf moeten kunnen bepalen waar zij zich vestigen. 

De provincie heeft de wettelijke taak om in het kader van het soortenbeschermingsregime onder de Omgevingswet[2] individuele wolven en hun voortplantings-, rust- en verblijfplaatsen te beschermen door onder meer voorlichting, maatregelen, toezicht en opsporing. 

De Volkskrant berichtte op 28 januari 2025 “Er ‘verdwijnen’ wolven in Nederland. Experts zien aanwijzingen voor stroperij.” Uit het artikel blijkt dat een kwart van de geregistreerde wolven verdwenen is, zonder dat hiervoor een natuurlijke verklaring gegeven kan worden. Ecologen en andere deskundigen krijgen steeds serieuzere aanwijzingen dat wolven in Nederland verdwijnen door stroperij, hetgeen strafbaar is[3] en kan leiden tot een gevangenisstraf tot drie jaar of een boete van maximaal 21.750 euro. Volgens Pauline Verheij, zelfstandig onderzoeker met een lange staat van dienst als ‘wildlife crime-specialist’ voor de politie, het Openbaar Ministerie en verschillende ngo’s neemt het aantal berichten over wolvenstroperij de laatste jaren alleen maar toe. Volgens De Volkskrant durft niet elke wolvenexpert zich uit te spreken over wolvenstroperij, want “in het totaal gepolariseerde ‘debat’ over de wolf zijn ook bedreigingen aan de orde van de dag.” 

Vragen

Daarom hebben wij de volgende vragen:

1. Bent u bekend met de berichten dat een kwart van de geregistreerde wolvenpopulatie in Nederland zonder natuurlijke verklaring is verdwenen?

2. Deelt u de mening dat het een taak van de provincie is om elke (beschermde) diersoort te beschermen tegen illegale praktijken zoals stroperij?

3. Zijn ook in provincie Fryslân wolven verdwenen zonder natuurlijke verklaring en zo ja, welke concrete stappen gaat u ondernemen en wanneer om vast te stellen of de genoemde verdwijningen van wolven het gevolg zijn van illegale praktijken zoals stroperij?? 

4. Kunt u een overzicht geven van het aantal preventieve maatregelen dat is genomen tegen stroperij?

5. Kunt u een overzicht geven van het aantal gevallen stroperij in Fryslân gedurende de periode 2014-2024, uitgesplitst naar diersoort? Zo nee, waarom niet?

6. Welke maatregelen gaat u nemen om het stropen van wolven in Fryslân te voorkomen? 

7. Ben u bereid om meer voorlichting te geven over de strafrechtelijke gevolgen van stropen?

8. Hoe beoordeelt u het feit dat sommige wolvenexperts niet met hun naam in de krant willen uit angst voor de gevolgen van hun uitspraken over hun bevindingen?

9. Welke stappen gaat u zetten om ervoor te zorgen dat BOA’s hun werk veilig kunnen doen? 

10. Ben u bereid om de regierol te nemen om polarisatie in het debat over wolven tegen te gaan?

11. Welke boodschap geeft u af, en wat doet het met het vertrouwen in de provinciale overheid, als de burgers de indruk krijgen dat illegale praktijken, zoals stroperij, niet effectief worden aangepakt?

(fractie / naam / handtekening)

Menno Brouwer, Partij voor de Dieren 
Elsa van der Hoek, GrienLinks
Hanneke Goede, SP