Bijdrage Begroting 2016

Dank u wel voorzitter.

Vandaag bespreken wij de financiele invulling van het programma-akkoord dat het nieuwe college eerder dit jaar presenteerde.

Het college introduceerde in dit akkoord een vergezicht naar een natuurinclusieve landbouw. Wij zijn daar blij mee, want deze vorm van landbouw biedt geweldige kansen voor onze boeren en onze natuur. Er kan een mooie stap gemaakt worden met het herstel van natuurlijke evenwichten en onze zwaar getroffen biodiversiteit. De vraag is: gaan wij deze kansen ook pakken?

In deze begroting ziet mijn fractie hier onvoldoende van terug. En dat vinden wij jammer. Want we hebben het hier echt over een win-win situatie voor iedereen. Ik wil mijn spreektijd daarom graag gebruiken om u meer te vertellen over wat een natuurinclusieve landbouw onze boeren en onze natuur kan opleveren.

Sinds september van dit jaar is duidelijk geworden dat tegen relatief lage kosten enorme stappen kunnen worden gezet in de richting van een natuurinclusieve landbouw. In de brochure “Op weg naar een natuurinclusieve duurzame landbouw” van de universiteit van Wageningen worden onderzoeken en praktijkervaringen gepresenteerd. Hieruit blijkt dat een groot deel van de oplossing van veel problemen ligt bij de herintroductie van kruiden- en bloemrijke weiden.

De brochure is nog geen twee maanden oud, dus wij begrijpen heel goed dat het lastig is om de uitkomsten hiervan meteen al te verwerken in de begroting die wij nu bespreken. Maar de uitkomsten zijn zodanig interessant voor de natuur, voor de weidevogels, voor het milieu, voor het dierenwelzijn en niet te vergeten de portemonnee van de melkveehouder dat wij het college vragen om dit rapport met spoed te bestuderen.

En het mooie van alle voordelen van kruidenrijk gras voor de natuur, voor het milieu, voor het dierenwelzijn en de portemonnee van de melkveehouder is dat het relatief weinig hoeft te kosten.

Een van de verrassendste bevindingen is dat de raaigrasweilanden niet over de kop hoeven. Er kan worden volstaan met het doorzaaien van graszaadmengsels die in de maanden juni en juli kunnen worden gewonnen in natuurgebieden. Hier ligt een schone taak om op te arbeidsjen met It Fryske Gea, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

Het is ook niet zo dat om resultaten te bereiken alle raaigras moet verdwijnen. Wanneer bijvoorbeeld 30% van alle raaigrasweilanden in deze provincie zouden worden omgezet in kruidenrijk en bloemrijk gras, zou dat al een reuzenstap zijn in het behoud van onze weidevogels, bijen en vlinders.

En er is nog een bijkomend voordeel: een fors deel van de ganzen zal voortaan deze provincie mijden. Kruidenrijk gras vinden ze namelijk minder voedzaam en dus minder aantrekkelijk, zo staat in de brochure.

Ook voor de melkveehouder is het doorzaaien van 30% van zijn raaigrasweilanden goed nieuws. Uit praktijkproeven blijkt dat de melkproductie in ieder geval niet daalt en in sommige gevallen zelfs stijgt. Verder blijkt, weer uit praktijkproeven, dat 30% van de koeien die een menu voorgeschoteld krijgen van raaigras en mais pensproblemen heeft. Uit eerdere studies was al gebleken dat er een verband bestaat tussen de pootproblemen in de melkveestapel en het eenzijdige op melkproductie gerichte voer. Wanneer kruidenrijk gras wordt toegevoegd aan het menu worden de pootproblemen minder, net als de pensproblemen. Kruidenrijk gras zorgt voor een betere vertering. En dat leidt er weer toe dat een koe die een fors deel kruidenrijk gras in zijn menu krijgt minder methaan en ammoniak uitstoot.

Doordat de koe gezonder is zijn de dieren ook weerbaarder. Dat zorgt ervoor dat zij langer in productie kunnen blijven. Dat zal onze melkveehouders als muziek in de oren klinken, want de relatief korte gebruiksduur van het melkvee is een van de grootste problemen in de sector.

Dat is niet zo vreemd als u weet dat het opfokken van een kalf tot melkkoe ongeveer 2000 euro kost.

Zoals u begrijpt zijn wij enthousiast over de enorme potentie van dez groene revolutie.

Wij vragen het college daarom met spoed een werkgroep in te stellen, waarin bijvoorbeeld naast de natuurorganisaties en boeren ook Kening fan de Greide is vertegenwoordigd om na te gaan hoe tegen de achtergronden van wat wij hier zojuist geschetst hebben in Fryslân op korte termijn 30% van alle weilanden kan worden doorgezaaid met kruidenrijk gras.

Voor de financiering van deze groene revolutie geven wij het college het volgende mee.

Laat de werkgroep onderzoeken wat de mogelijkheden zijn van crowdfunding, onderzoek wat er mogelijk is via subsidieverlening uit Brussel en kijk wat er binnen de eigen begroting nog mogelijk is. Wij denken hierbij niet alleen aan de VAR, de vrij aanwendbare reserve, maar wij kijken ook nadrukkelijk naar het fonds voor de muizenleningen. Voor zover wij begrepen hebben is daar nauwelijks gebruik van gemaakt.

Wat zou het niet mooi zijn als juist dat muizengeld wat eigenlijk bestemd was voor symptoombestrijding kan worden ingezet voor structurele oplossingen van een van de grootste problemen waar ook deze provincie voor staat, namelijk de ernstig verstoorde natuurlijke evenwichten en de steeds verdere achteruitgang van de biodiversiteit en dus ook van de populaties weidevogels

Bent u bereid om op zo kort mogelijke termijn een werkgroep in te stellen die onderzoekt wat de mogelijkheden zijn om binnen deze bestuursperiode ervoor te zorgen dat 30% van de weilanden is doorgezaaid met kruidenrijk gras?

Dit is geen motie en ook geen amendement, maar een antwoord op uw uitnodiging aan de oppositiepartijen om mee te denken en met ideeen en initiatieven te komen.

Dank u wel!

Rinie van der Zanden,

fractievoorzitter Partij voor de Dieren

Bron:

http://www.wageningenur.nl/upload_mm/9/4/5/62e3dcd3-395c-49ff-807b-567286bd6264_8412100830_ALT_binnenwerk_Landbouw2020_wkt_4.pdf