Bijdrage Coali­tie­ak­koord van CDA, SP, VVD en FNP

Dank u wel meneer de voorzitter,

In het college-akkoord wordt geconstateerd dat Fryslân meer is dan elf steden, ruim 400 dorpen en 647.000 inwoners. Inderdaad, maar er zijn hier ook nog ongeveer tien miljoen productiedieren. Dat ze niet genoemd worden is raar en valt een partij als de onze direct op, want het zijn uiteindelijk de plofkippen en de varkens waar het vlees vandaan komt. Het zijn de leghennen die voor eieren zorgen, en de koeien die de melk leveren.

De omstandigheden waaronder deze dieren, ook in de melkveehouderij, hun prestaties moeten leveren zijn niet altijd even optimaal. En dan zeg ik het nog voorzichtig.

'De Nederlandse melkveehouderij heeft sterke en zwakke punten. Diergezondheid is niet het sterkste punt.'

Deze tekst komt niet uit de koker van Wakker Dier, maar komt uit de brochure De Probleemloze Koe die in 2006 werd gepubliceerd in samenwerking met de LTO. Mede-auteur van bovenstaande analyse is Geart Benedictus, de formateur van deze coalitie.

Hij constateerde toen, ik citeer: 'dat een drastische verbetering van de diergezondheid nodig is, om maatschappelijke en bedrijfseconomische redenen.'

De auteurs formuleerden destijds doelen die binnen tien jaar (dus in 2016) gehaald zouden moeten zijn:

1. Zichtbare uierontstekingen verlagen van 25% naar 10%.
2. Klauwaandoeningen verlagen van 70% naar 10%.
3. Het afvoeren van vee vanwege vruchtbaarheidsproblemen terug brengen van 25% naar 5%.
4. Verder zou het aantal jaren dat een koe melk geeft, moeten worden verhoogd van 3,5 naar 7 jaar.

De schrijvers stelden vast dat dit alleen zou lukken bij een fundamenteel andere bedrijfsvoering. Ze voorzagen ook, dat zo'n verandering gelet op de ervaringen uit het verleden, er niet zou komen.

Ze hebben helaas gelijk gekregen.

De provincie heeft op het eerste gezicht weinig te maken met dierenwelzijn, maar dat is schijn. Via ruimtelijke ordening kan de provincie wel degelijk op dierenwelzijn sturen door bijvoorbeeld de grootschaligheid te beperken of voorwaarden te stellen bij natuurbeschermingswetvergunningen.

De provincie kan eisen stellen aan de vergoedingen voor ganzenschade of de leningen bij muizenschade. Bijvoorbeeld weidegang, in combinatie met kruiden- en bloemrijk gras. Zo'n combinatie is goed voor meerdere partijen: de gans trekt weg, de weidevogel komt terug, de koe wordt er gezonder van en gaat langer mee. Verder knapt het landschap er flink van op, wat weer goed is voor het toerisme en de bewoners van het buitengebied. Bij elkaar is dàt een vorm van natuurinclusieve landbouw.

Bovendien: wat een visitekaartje zou dat zijn straks voor Culturele Hoofdstad 2018!

Maar dit college moet er zo lijkt het in de praktijk vooralsnog niets van hebben. Ruim baan voor de agrarische ondernemer! Geen gezeur met regels. Deze coalitie wil voor hen beleidsvakanties invoeren of het beleid zelfs afschaffen!

En daar wordt dan het predicaat 'natuur-inclusieve landbouw' op geplakt.

Mijn fractie waardeert het op zich zelf zeer dat de coalitie deze term van ons heeft overgenomen. Maar wat er nu onder die noemer in het akkoord staat, is een karikatuur van onze inbreng op dit punt.

Geen woord over de verstoorde natuurlijke evenwichten die moeten worden hersteld. De biologische landbouw bestaat voor het nieuwe college niet. En het concept dat de veroorzaker van schade ook voor de kosten daarvan moet opdraaien, is niet terug te vinden.

Meneer de voorzitter, ik rond af.

Wij vinden een leerstoel weidevogels vooralsnog overbodig. We weten namelijk met z'n allen immers al precies waarom de weidevogels hier verdwijnen, en we weten ook hoe we ze terug kunnen krijgen. We weten ook waarom het niet gebeurt: de boeren, de goede niet te na gesproken, willen niet meewerken.

Wij zien meer in een studie rond de vraag waarom agrarische ondernemers zo slordig met hun echte kapitaal, namelijk hun veestapel, hun grond, de natuur, het milieu, hun imago en het draagvlak bij de burger omgaan.

Tenslotte maken wij graag gebruik van de uitnodiging om de komende vier jaar met ideeen bij het college aan te kloppen.

Ik dank u wel.