Bijdrage Kadernota 2017

Dank u wel voorzitter.

De afgelopen weken is er in dit huis en elders in de provincie veel te doen geweest over de circulaire economie en de biodiversiteit.Terecht, want het zijn twee onderwerpen die het verdienen om buitengewoon serieus te worden genomen. Met de circulaire economie proberen we een eind te maken aan de afvaleconomie die het rijke Westen nog rijker heeft gemaakt op kosten van de derde wereld.

Herstel van de biodiversiteit in deze provincie is broodnodig en niet alleen omdat het zo leuk is om in het voorjaar naar de vogeltjes te kijken en te luisteren. Het verdwijnen van de weidevogel in deze provincie is een teken dat belangrijke schakels uit het circulaire systeem van de natuur worden gehaald.

En dat is meteen het verband tussen circulaire economie en de zorg voor biodiversiteit. Het zijn twee buitengewoon belangrijke onderwerpen en daarom vindt mijn fractie het meer dan jammer dat uit de Kadernota niet blijkt dat het college dat belang ook ziet en er extra op inzet. Op papier wil het college komen tot een natuurinclusieve landbouw, maar een praktisch plan de campagne om daar handen en voeten aan te geven ontbreekt.

Wij zullen twee moties indienen waarmee we de circulaire economie en de biodiversiteit een duwtje in de goede richting willen geven.

Over het algemeen genomen kunnen wij ons wel vinden in het extra geld dat het college vanuit de VAR wil gaan besteden. Met uitzondering van de bijna 1 miljoen euro die het college de komende drie jaar extra wil uitgeven voor de Fauna Beheer Eenheid. Het gaat hier om een meer dan forse uitbreiding, maar wij vinden de onderbouwing nogal onduidelijk.

Daar hebben wij een paar vragen over:

• Komen die 900.000 bovenop het huidige budget van 90.000 per jaar of zit dat er in?
• Welke concrete taken doet de FBE dan extra voor dat extra geld?
• Volgens het college neemt de FBE nu nieuwe taken over door de nieuwe Wet Natuur. Betekent dit dat de landelijke overheid taken uit de natuurwet overhevelt naar de provincie en vergeet om daar het geld bij te leveren?

De Faunabeheereenheid is heel veel tijd kwijt aan de ganzenbestrijding. En het wordt steeds duidelijker dat het daarbij om symptoombestrijding gaat. Het beste zou natuurlijk zijn om onze manier van landbouw bedrijven radicaal op de schop te nemen. Wij zijn realistisch genoeg om te beseffen dat dat vooralsnog niet haalbaar is. Maar er is wel een tussenweg: inzetten op preventie. Wij overwegen, afhankelijk van de beantwoording van de vragen hierover een amendement in te dienen.

Mijn fractie stelt het zeer op prijs dat het college transparant is in de plannen die het heeft. De uitnodiging aan de oppositie in de staten om mee te denken en met constructieve voorstellen te komen, hebben wij goed verstaan.

Daarom hebben wij naast ons amendement ook nog twee moties. De eerste gaat over een initiatiefvoorstel waarmee wij samen met collega- partijen deze herfst zullen komen. Dat voorstel wil de natuurinclusieve landbouw een extra impuls geven, waarbij bloem- en kruidenrijke weiden een belangrijke rol spelen.In november wordt een expertmeeting over dit thema gehouden en het staat nu al vast dat daar concrete voorstellen uit zullen rollen.

Die zullen niet gratis zijn. En dat is nou precies ons dilemma. Want als we wachten op het voorstel en dan het geld er bij zoeken betekent het dat de eerste stappen pas in 2018 kunnen worden gezet. Wij pleiten er in onze motie voor om nu al een post in de begroting van 2017 op te nemen, zodat volgend jaar al begonnen kan worden met de uitwerking van concrete plannen die een opmaat zullen zijn naar een natuurinclusieve landbouw.

Met onze tweede motie, meneer de voorzitter, willen wij geld reserveren om de circulaire economie concreet handen en voeten te geven. Urgenda, hier wel bekend, is bezig met het uitrollen van een plan om huizen energieneutraal te maken. Windmolens, zonne-energie, allemaal nodig, maar uit allerlei onderzoeken blijkt dat de grootste winst in het verminderen van het gebruik van fossiele energie te halen valt via energiebesparing. Energieneutrale huizen combineren het een en het ander. Het energieneutraal maken van een huis kost geld en de provincie zou bij het beschikbaar stellen van dat geld een rol kunnen spelen. Zou het niet mooi zijn als deze provincie, in navolging van Noord-Holland, als voor-financier samen met Urgenda kan zorgen voor het energie-neutraal maken van een paar honderd huizen in deze provincie. De tegenwerping zou kunnen zijn dat de provincie geen taak als bankier heeft. Er is echter een precedent. Deze staten hebben vorig jaar 10 miljoen opzij gezet voor muizenleningen. Van deze faciliteit is nauwelijks gebruik gemaakt. Als we dit geld omzetten naar een fonds dat tegen lage rentes geld beschikbaar stelt voor het energie-neutraal maken van huizen dan kunnen er ongeveer 300 woningen in deze provincie energie-neutraal worden gemaakt. Anders dan de muizenlening levert het door ons voorgestelde fonds tevens werkgelegenheid op in een breed scala van sectoren in het Friese MKB. Het gaat om leningen. Dus het geld komt terug en kan opnieuw worden ingezet.

Een circulaire geldstroom met een gegarandeerd rendement voor alle partijen.

Rinie van der Zanden,

Fractievoorzitter Partij voor de Dieren