Bijdrage Uitvoe­rings­agenda Coali­tie­ak­koord

Dank u wel, voorzitter.

Uitgangspunt voor de Partij voor de Dieren is dat de nu ernstig verstoorde natuurlijke evenwichten in deze provincie hersteld moeten worden. Nederland scoort in Europa (samen met Malta) het slechtst op biodiversiteit. Helaas vinden we van een extra inspanning om de biodiversiteit te herstellen in deze uitvoeringsagenda weinig terug.

Dit college zegt experimenten die een natuurinclusieve landbouw aanjagen, te zullen stimuleren en ondersteunen. Maar een samenhangende visie over wat dit college nu eigenlijk over de volle breedte ziet als natuurinclusieve landbouw en hoe deze alsnog kan worden bereikt, ontbreekt. Als wij de verdeling tussen het geld voor de gangbare landbouw en de natuurinclusieve landbouw met elkaar vergelijken dan is de natuurinclusieve landbouw bij dit College nog steeds een ondergeschoven kindje. In deze uitvoeringsagenda ontbreekt het besef dat er veel moet worden gerepareerd. De schade die de intensieve landbouw de afgelopen jaren heeft toegebracht aan natuur en milieu is enorm!

Volgens professor Theunis Piersma is het Friese boerenland veranderd in een “groen riool”. Onafzienbare hoeveelheden mest worden onze weilanden ingespoten, doden daar het bodemleven en spoelen daarna ook nog eens uit in het oppervlaktewater. Wat vindt het college ervan dat zo'n man van eigen Friese bodem dat zegt?

Eerder deze maand werd wetenschappelijk bevestigd dat door onze manier van melkvee houden de grutto's een maand eerder dan gebruikelijk naar Afrika vertrekken. Er is hier namelijk niet meer voldoende voedsel. Door hun vroege aankomst in Senegal vreten ze daar de dan net aangeplante rijstplantjes op. Dat betekent daar een regelrechte ramp voor de boeren èn voor de lokale bevolking. Kan het college dan nog met droge ogen volhouden dat Friese melkveehouderij een belangrijke rol speelt bij het voeden van de wereldbevolking?

Gedeputeerde Kramer klaagt terecht in het Fries Dagblad van 11 sept. dat extensieve melkveehouders gestraft dreigen te worden voor de uitbreidingsdrift van hun intensieve collega's. In 2011 wierpen provinciale Staten van Fryslân nog, via de 70% grondgebondenheidsnorm, een dam op tegen wilde uitbreidingsplannen van melkveehouders. De norm is daarna mede onder verantwoordelijkheid van gedeputeerde Kramer, min of meer geruisloos via de achterdeur verdwenen. Ruim baan voor steeds minder grondgebondenheid. Kan de gedeputeerde toelichten hoe hij het een met het ander kan rijmen?

Kan het college uitleggen wat het Lectoraat Akkerbouw precies inhoudt? Is daar een natuurinclusieve visie geborgd? En wat houdt het Lectoraat weidevogels in?

En kan het college uitleggen waarom het lectoraat Akkerbouw 2 miljoen euro gaat kosten en het lectoraat Weidevogels met 100.000 euro uit kan?

Mede door de intensivering van de landbouw moeten er wekelijks zeven boeren in Nederland stoppen. Kan het college aangeven om welke aantallen het in deze provincie gaat?

Meneer de voorzitter, het motto van dit college is mei elkenien foar elkenien. Het is een vlag die naar ons oordeel de lading niet dekt. Er gaan namelijk verhoudings­gewijs veel te veel miljoenen naar de automobilist in de vorm van extra asfalt en teruggave van wegenbelasting dit alles op kosten van alle belastingbetalers – ook van hen die geen auto bezitten en vaak ook niet wíllen bezitten.

Wij zijn blij met het geld dat de provincie wil besteden aan duurzaamheidsprojecten. Wij zouden er wèl voor willen pleiten dat mestvergisting hiervan wordt uitgesloten. Het vergisten van mest heeft niets met duurzaamheid te maken. Mest hoort op het land en niet in een vergister. En als je meer mest produceert dan je op je eigen land kwijt kunt, ben je niet natuurinclusief bezig. Eigenlijk zou de mest terug moeten naar de landerijen in Z-Amerika of de Oekraine, waar onze boeren het veevoer vandaan halen en waardoor de bodem daar ter plaatse uitgeput raakt. Nog beter is het om helemaal geen veevoer te importeren. Import van veevoer laat zich immers niet verenigen met het principe van regionaal gesloten kringlopen.

Meneer de voorzitter, de Partij voor de Dieren vindt het nemen van eigen verantwoordelijkheid heel belangrijk. En dat betekent voor ons dat wie schade veroorzaakt de reparatiekosten daarvan moet betalen. Wij zetten daarom vraagtekens bij de miljoenen die dit college uit de gemeenschapsgelden wil besteden in de Veenweidegebieden. Voor zover wij kunnen zien gaat het om reparatie van schade en wordt de rekening niet gepresenteerd aan de veroorzakers van die schade, maar neergelegd op het bord van de burgers. Zo wordt de in de winkel goedkope melk een stuk duurder dan we denken, terwijl vaak beweerd wordt dat de consument te weinig wil betalen.

Tenslotte nog een vraag en 'n suggestie:

Wij vinden het sympathiek dat dit college toeristen gratis gebruik wil laten maken van het openbaar vervoer. Onze vraag daarbij is wel: wil het college ook een gratis vervoerplan maken, bv tijdens daluren in het weekend,voor onze eigen minima?

En ten slotte de suggestie. Er is in deze provincie een initiatief om de elf steden via een bijenlint met elkaar te verbinden. Wil het college onderzoeken of het mogelijk is de bermen van de provinciale wegen hierbij te laten aansluiten en deze in te zaaien met kruiden- en bloemrijk gras? Wellicht kan zo'n grootschalige verfraaiing van de provinciale wegen KH 2018 en de jaren daarna extra fleur geven. Iedereen in Fryslân, of ie er nu woont of op bezoek komt, kan er dan van genieten. En de bijen en andere insecten zullen er ook blij mee zijn. Een mooi natuurinclusief cadeau van dit college.