Inbreng bij buscon­cessie

Dank u wel, voorzitter,

Waar een wil is, is een weg, en waar die wil ontbreekt niet.

Wij zijn als Partij voor de Dieren eigenlijk wel wat teleurgesteld, voorzitter.

Ik heb hier een amendement van het CDA in mijn hand, dat op 27 september 2017 met grote meerderheid van stemmen is aangenomen. Dat amendement bevat de ambitie dat het OV van Fryslân in 2025 emissievrij is bij de uitlaat en er staat ook bij: deze ambitie voor het busvervoer dwingend op te nemen in de criteria van de nieuwe aanbesteding in 2020 of 2022. En over het eventueel benodigde extra budget zal door Provinciale Staten separaat worden beslist. Dit kan ook leiden tot aanpassing van de gestelde ambitie onder 1. “ Tijdens een werkbezoek op uitnodiging van Arriva in Limburg gaf vervoerder Arriva, bij monde van André Cnossen (directeur operations) aan dat een dergelijke ambitie in de provincie Fryslân fors, maar mogelijk is. Dat amendement hebben wij toen als Partij voor de Dieren van harte mee ondertekend.

Emissievrij Regionaal OV per bus in 2030 overal in Nederland. Of zoveel als eerder mogelijk, zoals het akkoord luidt van het IPO en het Rijk als uitwerking van het Klimaatakkoord. In het provinciale bestuursakkoord van de huidige coalitie staat zelfs: “wij willen echter niet zo lang wachten”. Het leek zo mooi: 2025!

Maar in resultaat 41 van het Bestuursakkoord staat het flinterdun geformuleerd: “er is een toename van het aantal zero-emissie bussen”. Je kunt dit bij wijze van spreken zo opvatten dat één bus zonder uitstoot al aan de doelstellingen van deze coalitie voldoet.

Ik zou graag van het College willen weten hoe zij het amendement van 27 september 2017 nu uitvoert en waarom zij ons bijvoorbeeld niet de variant voorlegt om als Staten eventueel extra financiën vrij te spelen om die zero-emissie van al het busvervoer inderdaad veel eerder dan pas in 2030 te halen. Graag een reactie van de gedeputeerde.

Waar een wil is, is altijd een weg gebleken als het gaat om de auto, zo valt ons op. Een Centrale As van € 184 miljoen. De Haak en een nieuwe weg van Marssum naar Stiens: nog meer miljoenen. Verbreding van de N381 naar Emmen, waar het overigens amper druk is: nog wat miljoenen erbij. Dit kan allemaal maar. Die wegen nodigen vervolgens ook nog eens uit tot veel te hard rijden. Controle op snelheidsovertredingen, daar is dan weer niet genoeg tijd en geld voor. Extra stikstofemissies? Die nemen we ook op de koop toe.

En als toetje krijgt de automobilist in deze coalitieperiode opnieuw een lagere wegenbelasting. Dit getuigt er niet van dat we als provinciaal bestuur mensen echt uit de auto en in de bus willen krijgen.

Waar een wil is, is een weg.

Minder vanzelfsprekend is die wil en die weg en zijn die miljoenen euro’s er, als het gaat om een goede bereikbaarheid, betaalbaarheid en het halen van de ambitie om zo snel mogelijk met emissievrije bussen te rijden. Die bussen komen juist steeds verder weg van heel wat dorpskernen. Ze rijden maar eens in het uur. Of soms helemaal niet meer. En wij noteren dan dat de bezetting van die bussen zo lààg is. En wat doen we dan? Nòg minder bussen. Het signaal dat wij afgelopen week binnenkregen dat mogelijk zelfs maar heel weinig mensen weten dat er überhaupt een Opstapper bestaat en hoe die vervoersmogelijkheid precies werkt, is in dit kader ook een opmerkelijk gegeven.

Waar echt een wil is om mensen uit de auto en in de bus te krijgen, maken we andere keuzes, trekken we meer geld uit en mogen wij juist ook van automobilisten vragen daar aan mee te betalen. Opcenten zouden juist in dit kader ook ingezet kunnen worden, bijvoorbeeld om alsnog op tijd zoveel mogelijk bussen emissievrij te maken.

Het provinciehuis energieneutraal en het busvervoer emissievrij. Dat zijn dingen om trots op te zijn. Goede voorbeelden doen immers de goede voorbeelden volgen.

Betaalbaar en bereikbaar openbaar vervoer per bus voor iedereen. Met grote en kleine bussen die komen waar mensen ze nodig hebben. En laten we de busritten in etappes goedkoper maken dan de auto. Want ook dat is een kwestie van willen. Die opcenten kunnen zelfs ook nog omhoog om dit alles mogelijk te maken. En ook de budgetten voor infra kunnen deels best naar het OV.

Want waarom niet? Waar een wil is, is een weg.

Nou ja, wij steunen in elk geval alle initiatieven die zorgen voor minder emissie, een betere bereikbaarheid, betaalbaarheid en: rechtvaardige arbeidsomstandigheden voor buschauffeurs.