Inbreng vaar­we­gen­visie

Dank u wel voorzitter,

We hebben kennis genomen van alle rapporten, de informatie van belanghebbenden vanuit de beroepsvaart naar Drachten en naar Heerenveen, van de recreatievaart en van alle belanghebbenden in en rond de Hege Warren, tot en met de motie van de Gemeenteraad van Leeuwarden aan toe. Onze complimenten voor al diegenen die zich zo betrokken voelen en zoveel van hun tijd, kennis en know how aan dit voor onze provincie belangrijke onderwerp hebben gegeven.

Het leek onze fractie voor vandaag gepast om nog even een heel korte blik te werpen in de historie van het beter bereikbaar maken van de vaarweg naar Drachten voor grotere schepen dan klasse 1V. Het oorspronkelijke plan was, zoals veel nieuwe statenleden misschien niet weten, niet ingegeven door economische motieven, maar het werd gezien als compensatie voor het niet doorgaan van de Zuiderzeespoorlijn. Als nieuweling in de vorige coalitieperiode hebben we dat toen eens nader uitgezocht.

In 1999, dus 20 jaar geleden, stelde het Provinciaal Bestuur dat pas wanneer de overslag van goederen in Drachten meer dan 2 miljoen ton zou zijn, de plannen weer in beeld zouden komen. In 2011, 12 jaar verder dus, was de overslag 912.000 ton, dus nog steeds minder dan de helft van die 2 miljoen ton. Toch kwam de vaarweg in de vorige Coalitieperiode weer in beeld. Het meest recente cijfer van de tonnages voor Drachten is ruim 1 miljoen ton ( 1.022.061). Dus nog steeds slechts rond de helft van die destijds genoemde ondergrens van 2 miljoen ton. Zowel Panteia als Procap verwachten voor de toekomst hooguit uitbreiding naar 1,3 miljoen ton. Tonnages die overigens voornamelijk gerealiseerd worden door slechts twee bedrijven, Agrifirm met veevoer en Kijlstra Beton met zand en grind. Nogal logisch dat ons provinciaal bestuur daar geen € 50 - 60 miljoen in gaat steken.

Het is nagenoeg ondenkbaar dat gelet op de stikstofgrenzen waar de veehouderij nu hard tegenaan is gelopen er nog sprake zal zijn van groei en dus vraag naar extra veevoer. En gelet op de bevolkingskrimp in dit deel van Nederland is het niet waarschijnlijk dat Kijlstra Beton heel veel meer zand en grind nodig zal hebben. Met de afronding van de Centrale As, de Haak en de rondweg van knoopunt Marssum naar Stiens is ook de hoofdwegeninfrastructuur in Friesland klaar.

Wat de Partij voor de Dieren betreft wordt de vaarweg Drachten dan ook niet meer meegenomen in de scope van de onderzoeksfase van de gebiedsontwikkeling Hege Warren. Het levert alleen maar nieuwe problemen op, weten we nu al. Dat moeten we niet willen.

En laten we wel wezen, de betreffende bedrijven in de haven van Drachten hebben zich er destijds om hun moverende redenen gevestigd in de wetenschap dat ze het moesten doen met een vaarweg van maximaal klasse 1V en ontheffingen.

Er is wat ons betreft nu voldoende serieus onderzoek naar gedaan.

En wat betreft de vaarweg Heerenveen stemmen wij in met het voornemen van het College om vanaf uiterlijk 1 juli 2021 geen ontheffingen meer te verlenen aan schepen langer dan 86 meter en breder dan 10,5 meter.

De gebiedsontwikkeling Hege Warren is op zichzelf al ingewikkeld genoeg, gelet op de vele maatschappelijke opgaven die er liggen en dat er eindelijk en liefst nu zo snel mogelijk duidelijkheid moet komen voor de huidige boeren in dat gebied. En dan zouden we ook nog moeten gaan onderzoeken wat de eventuele vaarbewegingen allemaal wel niet gaan omwoelen in het straks onder water liggende veen en aan de oevers van dit veengebied. Met mogelijk toch nog weer CO2-uitstoot, zoals bijvoorbeeld onlangs is gebleken bij de experimenten met onderwaterdrainage in veengebied even verderop bij Aldeboarn.

Nee, wat betreft de Partij voor de Dieren geen vaarweg door de Hege Warren!

Voor de huidige boeren in de Hege Warren met hun intensieve manier van werken is geen toekomst meer in dit gebied. Dat is ook voor hen duidelijk. Zij zijn bereid zich te laten uitkopen om hiermee de gelegenheid te krijgen om elders weer verder te gaan met een bedrijf.

Wanneer dat gebeurt zal de Hege Warrenvariant wat de Partij voor de Dieren betreft een variant worden die de CO2 in dat gebied volledig doet stoppen. Of er dan helemaal niet meer geboerd kan worden is nog maar de vraag. Maar wel volstrekt anders dan nu. Bijvoorbeeld met nog twee, biologische boeren in het oostelijk deel, het hoogste gebied. Ook de weg er doorheen kan dan behouden blijven, want die weg is geliefd bij enorm veel mensen die er jaarlijks graag fietsen, zo hebben wij vernomen.

Bij de verdere uitwerking van de integrale gebiedsontwikkeling de Hege Warren zien mensen met kennis van zaken uit het gebied zelf, die wij hebben gesproken een uitgelezen kans voor extra weidevogelgebied, in combinatie met extra waterberging. De natuurlijke omstandigheden, namelijk een aantal hoger en een aantal lager gelegen percelen passen goed in dat plaatje. Maar goed, die scenario’s zullen na vandaag verder worden uitgezocht en we zien de kansen voor weidevogels met name terug in variant 3b.

Samen met het omliggende gebied, waaronder de Burd kan het namelijk een robuust weidevogelgebied worden. Het hele gebied is ongeveer 1000 hectare.

Tenslotte:

Wij hebben het amendement van de SP, waarbij we als Staten over elk deelbesluit een besluit nemen, mee ingediend.

En mede gelet op onze wens om met inbegrip van de Hege Warren te komen tot een forse vergroting van het totale areaal weidevogelgebied, hebben we ook het amendement van de PvdA mee ingediend, waarbij gepleit wordt om ook een afvaardiging namens de natuurorganisaties aan tafel uit te nodigen in het vervolgtraject.