Inbreng bij RES

We hebben nog maar weinig tijd om maatregelen te nemen die de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad houden. We koersen zoals het nu gaat volgens de wetenschap af op 3 graden opwarming aan het eind van deze eeuw. Zo desastreus als de gevolgen van de Coronacrisis nu zijn voor veel mensen in Nederland, vele malen desastreuzer voor nog veel meer mensen zullen de gevolgen zijn van te traag aangepakte klimaatmaatregelen en het daardoor eindigen bij 3 graden opwarming. Wanneer de aarde 3 graden opwarmt, dan zal de droogte in het Amazoneregenwoud bosbranden oncontroleerbaar maken en zal het regenwoud afbranden. Zuidelijk Afrika, Australië en het Westen van de VS zullen zo droog worden dat landbouw daar onmogelijk wordt. In Noord-Europa en Groot Brittannië is dan nog wel landbouw mogelijk. Deze gebieden zullen daarom toevluchtsoord worden voor klimaatvluchtelingen.

De Concept-RES straalt totaal niet uit dat we een drastische omslag moeten maken naar een andere leefstijl, onze huizen in fors tempo moeten isoleren en zo snel mogelijk omschakelen naar de opwek van zoveel mogelijk wind, zon en aardwarmte. En het stevig inzetten op opslag van zon en wind in waterstof bij tijdelijke overcapaciteit van zon en wind.

Hoewel de gedeputeerde benadrukt dat het bod dat er nu ligt weliswaar niet ambitieus is, maar wel voldoet aan de landelijke opgave van 35Twh en ook aan het evenredigheidsbeginsel, vindt de Partij voor de Dieren het bod slap en ambitieloos. Er spreekt totaal geen gevoel van urgentie uit, zeker ook niet richting de eigen inwoners die desgewenst hierna mee kunnen doen in het proces naar de RES 1.0. Nu staat het er zo beschreven alsof we al genoeg doen. De provincie Groningen lijkt de voorlopersrol over te nemen van Fryslân met een bod dat nu al veel hoger ligt dan de evenredigheid van hen verlangt. En zo moet het ook. Méér willen doen, proactief handelen. Bovendien behoud je dan zelf de regie.

Energiebesparing zal pas uitgebreid aan de orde komen in de RES 1.0 en in de beleidsbrief Energie, zo weten we na afloop van de commissievergadering. Dat zien wij met belangstelling tegemoet. Wat ons betreft is energiebesparing de belangrijkste stap die nu al gewoon gezet kan worden. We waren dan ook blij verrast dat we gisteren van het College van GS al een dergelijk plan ontvingen, met extra financiële maatregelen om inwoners van Fryslân te helpen bij het verduurzamen van hun woning, bovenop de landelijke financiële tegemoetkomingen. Fijn!

Wat ook nu al gestimuleerd kan worden is het dichthouden van winkeldeuren, ’s avonds de lichten uit in kantoorpanden en geen terrasverwarming meer bij de horeca. Al die maatregelen zorgen voor energiebesparingen waar niet eens investeringen voor nodig zijn.

Sinds 1993 bestaat er overigens al een energiebesparingsplicht voor bedrijven. Bedrijven moeten besparingsmaatregelen nemen die ze in vijf jaar kunnen terugverdienen. Nu blijkt dat maar 13% van de bedrijven daaraan voldoet.

Een vraag aan de gedeputeerde: wat zijn uw acties tot nu toe op dit vlak binnen uw netwerkcontacten met het bedrijfsleven om in onze provincie voortvarender aan deze besparingsplicht te voldoen? Graag een reactie.

Dan nog iets over biomassa. Er ligt een aangenomen motie over biomassa in relatie tot duurzaamheid. Maar er is nog niet helder afgebakend welk soort biomassa als duurzaam wordt gezien en welke niet. De Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen en Natuur en Milieu zijn tot de conclusie gekomen dat het winnen van biomassa uit houtstook niet duurzaam is en subsidies voor dit soort initiatieven niet de beoogde duurzaamheidsdoelen bereiken. Bij houtstook komt zelfs tweemaal zoveel CO2 vrij als bij het stoken van gas. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?! Deskundigen stellen dat het gemiddeld 60 tot 100 jaar duurt voor de CO2-uitstoot van houtstook weer in bossen is vastgelegd.

De Partij voor de Dieren vindt het van belang dat bij de totstandkoming van de RES 1.0 duidelijke duurzaamheidscriteria voor biomassa worden gecommuniceerd aan alle stakeholders en ook de nadelen van biomassa uit hout(stook).

Kunt u toezeggen te onderzoeken hoe bij de uitvoering van de RES 1.0 voorkomen kan worden dat in verschillende sectoren onbedoelde stimulansen ontstaan voor biomassa-inzet die niet aan de duurzaamheidscriteria voldoet?

Tenslotte: tijdens de expertmeeting hoorden wij dat fracking met chemicaliën niet aan de orde is bij geothermie. Wij zijn daar als fractie toch nog niet zo gerust op. Eerder immers lag er al eens een plan van Friesland Campina waarbij op grote diepte moest worden geboord en waarbij wel degelijk chemicaliën zouden worden gebruikt. En dat zou op grote diepte nu opeens niet meer zo zijn? Vaak werd namelijk bij fracking gezegd, ach we gebruiken maar een minimale hoeveelheid van dat spul, dat stelt dus niets voor.

Mijn vraag is aan de gedeputeerde: kunt u nog eens goed nagaan wat er dan wél voor materiaal wordt gebruikt om het gesteente op grote diepte te breken en wilt u ons daarvan schriftelijk verslag doen?