Inbreng bij Start­no­titie beleidsnota beheer en scha­de­be­strijding

Laat ik maar direct met de deur in huis vallen. De Partij voor de Dieren is tegen elke vorm van jacht, en ook tegen het verlenen van ontheffingen en tegen het verlenen van vrijstellingen met als doel het doden van dieren. Een dier doden doe je alleen om een dier dat lijdt uit zijn/ haar lijden te verlossen. Zoals we ook een mens alleen met het verantwoord toepassen van palliatieve sedatie wat eerder laten sterven om hem of haar van ondragelijke pijn te verlossen. En zoals onze kinderen ook niet ons bezit zijn, zo zijn dieren die zich op of boven ons land bevinden ook niet ons bezit, al vindt de NOJG, de Nederlandse Organisatie voor Jacht en Grondbeheer in zijn notitie: “Beter met regels” van wel.

Als de Partij voor de Dieren dan zo tegen elke vorm van het doden van dieren is, hoe wil zij dat grote probleem van de predatie van weidevogels dan oplossen?! Wel, door de oorzaken van de ontstane achteruitgang van de weidevogelpopulaties aan te pakken. En die oorzaken kennen we intussen allemaal in dit huis. En ook over de grasschade door ganzen en de prijs daarvan is in dit huis door ons al het nodige gezegd. Per brief maakte de Vogelbescherming onlangs nog kenbaar dat deze de noodzaak en daarmee het juridisch recht op afschot van ganzen in de winterperiode betwijfelt op grond van onderzoek en niet gebleken werkelijke grasschade bij de eerste snee.

Daarnaast kunnen we ook allerhande vormen van preventieve maatregelen toepassen. En er nog veel meer uitdenken en uitproberen. Want waar een wil is, daar is een weg. Die preventieve maatregelen variëren van het vreedzaam verjagen van dieren tot het aanbrengen van tal van ook nu al ontdekte en beproefde beschermende of werende maatregelen om de ene soort dieren te beschermen tegen andere soorten dieren. En maatregelen om bodemgewassen te beschermen tegen te veel vraatschade. Ook biologische bestrijding past daar bij.

Maar, wanneer je monoculturen raaigras op je land hebt, met allemaal rond de 30 cm even diepe wortels, dan moet je er niet vreemd van staan te kijken dat er geen weidevogel meer overleeft, want geen bloemen en dus geen insecten. En bij de huidige onnatuurlijk lage waterstand moet je er ook niet vreemd van staan te kijken dat we zelf om de zoveel jaar muizenplagen uitlokken. En die enorme aantallen muizen trekken op hun beurt weer roofdieren aan, waarvan de populatie logischerwijs dan tijdelijk sterk toeneemt. Immers voedselaanbod bepaalt populatieomvang. En als de muizen dan massaal verdronken worden, tja, wat moeten die intussen wel toegenomen aantallen roofdieren dan eten om niet te verhongeren bij gebrek aan mollen, muskusratten, hazenjongen en ganzenjongen. Immers ook die zijn dan al in grote getale afgeschoten. Dan rest hen niets anders dan de laatste weidevogelnesten in onze provincie, namelijk die in de weilanden van de agrarische collectieven en in de natuurgebieden leeg te roven. Logisch toch! Als ik vos of kraai was, zou ik dat ook doen. Wel móeten doen om in leven te blijven. In de rest van Fryslân heb je namelijk weinig meer te zoeken als levend wezen, tenzij je mens, gans of koe bent. Hoe goed ik me ook kan voorstellen dat het verschrikkelijk is als je als vogelwachter moet aanzien dat de door jou zo goed beschermde nesten dit jaar alweer leeggeroofd zijn.

Als wij mensen de ene soort dieren gaan doden om de andere soort te sparen, dan zijn we met zijn allen wel heel ver heen. Het erge van dit alles is, dat we het gewoon zelf zijn die de natuurlijke evenwichten in zowel de diversiteit van flora als in de diversiteit van fauna volledig, maar dan ook volledig uit zijn verband hebben gerukt en in reactie daarop ook nog eens verder uit zijn verband hebben geschoten. Wij zijn dus zelf de veroorzakers van alle huidige problemen. Daar ligt de oorzaak van alles en daar ligt ook de structurele oplossing.

Wat we nu doen is de schuld bij dieren leggen. We kunnen alle rovers van weidevogels proberen te elimineren, maar het zal ons niet eens gaan lukken. En zelfs als we al aannemen dat dit ons wel gaat lukken, dan nog krijgen we nooit meer die zo gewenste, en zelfs wettelijk afgesproken en aangegane verplichting om te zorgen voor een toename van broedparen van de grutto, met in het kielzog alle andere weidevogels. Onder de huidige dominante wijze van landbouw bedrijven zal dit nooit meer gaan lukken zonder een drastische transitie naar extensieve en op natuurlijke levensprocessen gebaseerde landbouw. Landbouw is geen industrie!

Al dat geschiet, het is en het zal slechts symptoombestrijding blijven. Het zal het grote probleem niet oplossen, maar slechts doorschuiven en verergeren.

Wij zijn overigens zeer onlangs wel verblijd met de provinciale plannen om in elk geval vanwege de aanrijdingen met reeën wat extra preventieve maatregelen te nemen in de vorm van pilots langs enkele nog nader te bepalen provinciale wegen. Jammer dat zoiets bij de helsdeuren moet worden weggesleept, terwijl er wel miljoenen euro’s gaan naar zaken waarvan de Partij voor de Dieren denkt: moet dat nou?! Wij hebben in dit kader ook zo onze netwerkcontacten, waaronder bijvoorbeeld een man die al sinds 1988 vrijwillig toezichthouder is in het gebied dat nu het “Oranjehoeve landgoed” genoemd wordt. Deze man heeft in al die jaren sinds 1988 maar één keer een groep van 52 dieren geteld. De aantallen dieren, men zegt dan 150 damherten, worden volgens hem schromelijk overdreven. Hij is graag bereid over de kwestie van de damherten contact met ambtenaren en met de gedeputeerde te hebben vanuit zijn jarenlang toezicht houden in juist dit Oranjewoudgebied.

Neemt u ons aanbod aan om contact met hem over de damherten te maken?

Trouwens, waarom zouden wij zelf als eerste provincie van Nederland niet eens beginnen om voortaan in bepaalde seizoenen, zoals in de bronsttijd, eens even een tijdje onze snelheid te beperken? Tijdelijk 60 km per uur rijden in plaats van 80. Want ook dat is een kansrijke oplossing gebleken op grond van het gedegen eigen Fries onderzoek naar mogelijke preventieve maatregelen.

Gewoon even langzamer rijden. Is dat nou zo erg? Ons beter afstemmen met en zo prettig mogelijk samenleven met de dieren die vrij om ons heen leven. Laten we dat eens meer gaan doen. Onlangs kwam het bij de behandeling van recreatie en toerisme nog ter sprake: we willen jaarrond recreanten en toeristen binnen halen. Wel, de belevenis om een ree of een damhert in het echt te zien, dat zal pas genieten zijn! Want wanneer zij zich niet meer bedreigd voelen door afschot, gaan ze zich vrijer bewegen en zo zijn ze vaker voor mensen in het echt te zien.

Geluk op 1 voor mensen en dieren.

Op gezette tijden, en ik erger me daar eerlijk gezegd steeds meer aan, hoor ik in dit huis van de zijde van het CDA, maar veel vaker van de Christen Unie dat we zorgvuldig om moeten gaan met de aarde en met Gods schepping. Zelf christen zijnde, spreekt mij dat dan ook zeer aan. Maar als ik dan vervolgens, zoals ook vandaag weer, moet aanzien dat het juist deze christelijke partijen zijn die voorop staan als het gaat om de jacht op de predatoren in plaats van voorop te gaan staan bij het aanpakken van de werkelijke oorzaken, dan wil ik hen zo langzamerhand gaan vragen dit soort heilige woorden voortaan maar achterwege te laten.