Inbreng evaluatie ganzen

“In het overvolle Nederland wordt alles ingedeeld en gereguleerd. En wat zich niet houdt aan ons plan wordt te snel gezien als een probleem. Ganzen zijn bijzondere cultuurvolgers in een landelijk gebied dat steeds meer gaat lijken op een industrieterrein in de open lucht. Uit de hoogproductieve weidevelden verdwijnen de weidevogels door het intensieve maaibeleid. Met het verjagen van ganzen zitten we straks met een soort groene doodse vlakte waarin niets anders meer leeft. Dat komt neer op het verbannen van de natuur uit onze leefomgeving”. Een citaat van Maarten Loonen uit 2013, als wetenschapper verbonden aan het Arctisch Centrum van de RUG, vrij lang geleden dus maar niet minder actueel.

Inmiddels gaat het niet meer alleen om het verjagen van de vogels, maar vindt er ook grootschalig afschot plaats. Zo’n 50.000 ganzen leggen in Fryslân jaarlijks het loodje. Daarnaast worden ganzen aangeschoten en leven nog geruime tijd door. De ganzenjacht zorgt voor stress, angst, pijn en bij een slecht geplaatst schot: een langdurige doodsstrijd. Het gaat hier om dierenmishandeling in optima forma. En dan wil het College het huidige beleid ook nog verder aanscherpen…. De vraag is of dat kan. De juridische evaluatie van Boerema en Van de Brink stelt op bladzijde 8 onder meer vast dat “de ruimte die binnen de richtlijn kan worden gevonden voor beheer van ganzen via het instrument vrijstelling binnen Fryslân vrij volledig is benut”. En “De provincie heeft de juridische grenzen bij toepassing van de Wnb opgezocht”.

Ganzen zijn er al zolang er mensen zijn en zijn dus onderdeel van het natuurlijke ecosysteem. Tot aan ruwweg de 80er jaren van de vorige eeuw was er geen zogenaamde overlast van ganzen, zoals nu wordt ervaren. Statistieken laten zien dat met de voortgaande intensivering van de agrarische sector en het nog steeds groeiende aanbod van het proteïnerijke raaigras de optimale voorwaarden zijn geschapen voor de sterk gegroeide ganzenpopulatie. Op langere termijn bieden de landbouwtransitie naar natuurinclusief en daarmee gepaard gaande aanpassingen van het landschap een duurzame en diervriendelijke oplossing voor het ganzenprobleem. Maar daar zal dan wel op ingezet moeten worden. Het huidige ganzenbeleid is symptoombestrijding, zoals ook blijkt uit de evaluatie. Is de gedeputeerde het daarmee eens en, zo nee, waarom niet?

Het huidige beleid werkt niet en dat zal ook niet werken als het bestaande beleid wordt geïntensiveerd, voor zover dat juridisch kan. De groei van de ganzenpopulaties is de afgelopen decennia gevolgd op de onstuitbare groei van de intensieve veehouderij doordat de proteïnerijke raaigrasvelden een ideale voedingsbron zijn voor de overwinterende en jaarrond verblijvende ganzenpopulaties. Het totaal aan schade-uitkeringen is inmiddels de 10 miljoen euro gepasseerd. Bejaging werkt averechts. Jacht veroorzaakt stress, de ganzenpopulaties raken op drift, het energieverbruik van de dieren neemt toe, wat leidt tot een grotere voedselbehoefte, wat dan weer leidt tot meer begrazing.

Wat de Partij voor de Dieren betreft is het hoog tijd voor een herbezinning op het al decennia uitgevoerde inefficiënte en niet werkende beleid. Wij dienen daarom een amendement in om te stoppen met ondersteunend afschot. Een landbouwtransitie naar natuurinclusief en minder dieren plaveit ook de weg naar een duurzaam en toekomstbestendig ganzenbeheer. Daarop inzetten en in de transitieperiode focussen op preventie is de enige realistische oplossingsrichting. De SP dient deze motie mee in. Gekoppeld aan dit amendement dienen wij de moties van GrienLinks “Aandacht preventieve maatregelen” en “Onderzoek invloed beleidswijzigingen” mee in. Ook dienen we de motie van de SP “Geen jacht in weidevogelgebieden” mee in.

Tot slot, voorzitter heeft de gedeputeerde in de commissievergadering positief gereageerd op mijn vraag ook dierenwelzijnsorganisaties uit te nodigen deel te nemen in de klankbordgroep c.q. de regiegroep. Mag ik ervan uitgaan dat deze toezegging op korte termijn wordt geïmplementeerd?

Dank u voorzitter.