Schrif­te­lijke vragen Schil­kampen


Indiendatum: jul. 2017

Gemeente Leeuwarden gaat dinsdag 25 juli a.s. beginnen met de aanleg van een vaargeul door Schilkampen, een uniek natuurgebied midden in de stad. In dit gebied is elk jaar een grote kolonie broedende kokmeeuwen gevestigd. Het gebied kent een grote soortenrijkdom van vogels. Naast veel weidevogels heeft de Vogelwacht Leeuwarden hier ook diverse broedende kwetsbare soorten van de Rode Lijst waargenomen. In de bebouwde kom van Leeuwarden is dit het enige gebied met zo’n rijke diversiteit.

De omwonenden van Schilkampen zijn sinds de aankondiging van de plannen met de gemeente in gesprek om tot een alternatieve oplossing te komen. Zojuist hebben ze van de gemeente gehoord dat volgende week toch met de aanleg van de geplande vaargeul gestart zal worden.

In maart dit jaar verscheen het rapport Ecologisch advies kokmeeuwenkolonie in natuurterrein Schilkampen te Leeuwarden van Altenburg & Wymenga (A&W). Enkele belangrijke bevindingen uit dit rapport zijn:

  • Zowel landelijk en regionaal loopt de omvang van de Kokmeeuwpopulatie terug. De landelijke staat van instandhouding is ongunstig.
  • De populatie in Schilkampen vormt 10% van het totaal aantal broedparen op het vasteland van Fryslân en is daarmee van groot belang voor de regionale populatie.
  • Met de aanleg van de vaarverbinding zal het hele uitloopgebied van de kuikens en een deel van het nestgebied verloren gaan. Ook zal door de vaarverbinding de verstoring in de kolonie toenemen. In het meest ongunstige geval kan dit ertoe leiden dat de hele kolonie uit Schilkampen verdwijnt.
  • Het compensatiegebied is nog niet gerealiseerd en er mist hiervoor een inrichtingsplan en beheerplan. Bovendien is het ongeschikt als broedgebied en uitloopgebied voor kuikens.
  • Door de ingreep in het gebied (en door verstoringen door toekomstig vaarverkeer) zal ook een deel van het leefgebied van vogelsoorten van de Rode Lijst verloren gaan.Hiermee is een knelpunt met de zorgplicht ontstaan, zoals die is vastgelegd in de Wet natuurbescherming. Deze zorgplicht stelt dat een initiatiefnemer bij ruimtelijke ingrepen alle voorzorgen moet nemen om schade aan dieren en planten te voorkomen.

Hierover hebben wij de volgende vragen:

  1. Bent u het met ons eens dat – gezien bovenstaande constateringen van A&W – nu starten met de aanleg van een vaarverbinding leidt tot een conflict met de Wet natuurbescherming? Zo nee, kunt u uitleggen waarom niet
  2. Wanneer daarvoor een zwaarwegend ecologisch belang aanwezig is vallen ook verblijfplaatsen van vogelsoorten die niet op de soortenlijst van de Flora – en faunawet staan, onder jaarronde bescherming. Bent u bereid om uw bevoegd gezag te gebruiken om de kolonie aan te merken als jaarrond beschermde nestplaats? Waarom wel, of niet?
  3. De graafwerkzaamheden zijn al op zeer korte termijn gepland (dinsdag 25 juli aanstaande). Bent u bereid de gemeente te verzoeken de werkzaamheden op te schorten, in ieder geval totdat het antwoord op deze schriftelijke vragen bekend zijn, en duidelijk is of hiervoor door de gemeente eerst een ontheffing in het kader van de Wet Natuurbescherming zal moeten worden aangevraagd?
  4. Indien toch begonnen wordt met de uitvoering, bent u bereid om er op toe te zien dat dit gebeurt onder begeleiding van een ecoloog, ook gezien de Rode Lijst soorten die van dit gebied gebruik maken?
  5. Bent u er tevens toe bereid er op toe te zien dat er voor het compensatiegebied onder begeleiding van een ecoloog een goed inrichting en beheersplan wordt gemaakt dat goed aansluit op de behoeften van de kokmeeuwenpopulatie, en dat dit gebied nog voor de start van het broedseizoen in 2018 aan deze behoeften kan voldoen?

Indieners: Rinie van der Zanden, Partij voor de Dieren. Wopke Veenstra, FNP.

Geachte mevrouw Van der Zanden en heer Veenstra,

Uw schriftelijke vragen op grond van artikel 39 van het Reglement van Orde, binnengekomen op 19juli 2017, beantwoorden wij als volgt.

Alvorens wij willen ingaan op de gestelde vragen zullen wij eerst kort de voorgeschiedenis van het project aangeven en onze rol daarbij als provincie. De doorsteek van de Schilkampen heeft ten doel om een vaarverbinding te creëren voor recreatievaart tussen Camminghaburen/De Wielen en de binnenstad. Initiatiefnemer is de gemeente Leeuwarden die ook de uitvoering verzorgt. De provincie is bevoegd gezag in het kader van de Wet natuurbescherming. Door deze verbinding te maken, wordt het mogelijk om vanaf Aldtsjerken/of de Dokkumer Ee door te varen naar het centrum. Recreatieve vaarders kunnen daardoor de Tijnje en de Wijde Greuns mijden. Deze route wordt thans veel door beroepsvaart naar Dr. Oetker, Koopmans en Friesland Campina gebruikt. Het gebied heeft de bestemming Bedrijventerrein. Binnen deze functie is de aanleg van een watergang mogelijk. Hoewel op korte termijn geen ruimtelijke ontwikkeling wordt verwacht, blijft binnen het bestemmingsplan wel de bouw van bedrijven mogelijk.

Het ontwerp is door de gemeente met de buurtbewoners en het wijkpanel Camminghaburen enkele malen besproken en afgerond. Daarbij is aandacht besteed aan de gevolgen van het tracé voor de inmiddels aanwezige natuurwaarden, de aanwezige broedvogels en dan met name voor de kolonie kokmeeuwen die jaarlijks komen om te broeden en hun jongen groot brengen. Voor het project heeft ook een natuuronderzoek plaatsgevonden. In de natuurtoets is uitgegaan van de uitvoering van de werkzaamheden buiten het broedseizoen en is de conclusie dat als de werkzaamheden buiten het broedseizoen plaatsvinden er geen overtreding aan de orde is van de Flora- en faunawet (per 1januari 2017 Wet natuurbescherming). Belangrijk daarbij is dat niet het broedgebied zelf verloren gaat doch slechts een deel van het rust- dan wel opgroeigebied voor de jonge meeuwen. Dit wordt aan de oostkant van het ge bied gecompenseerd.

Procedures

De gemeente Leeuwarden heeft op 23 december 2016 een omgevingsvergunning verleend voor de aanleg van de vaarverbinding. Tevens heeft het Wetterskip Fryslân een watervergunning verleend. Tegen de omgevingsvergunning hebben een aantal omwonenden beroep en voorlopige voorziening ingediend. Het beroep en de voorlopige voorziening zijn door de rechtbank op 2 maart 2017 ongegrond verklaard, respectievelijk afgewezen. Omwonenden hebben hierop hoger beroep en opnieuw voorlopige voorziening ingediend bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Deze voorlopige voorziening is op 22 maart 2017 behandeld. De gemeente heeft eind maart aangegeven niet eerder te gaan starten met de werkzaamheden dan na afloop van het broedseizoen.

Vraag 1: Bent u het met ons eens dat -gezien bovenstaande constateringen van A&W- nu starten met de aanleg van een vaarverbinding leidt tot een conflict met de Wet natuurbescherming? Zo nee, kunt u uitleggen waarom niet?

Antwoord vraag 1: Wij zijn het niet eens met uw constatering dat er indien gestart wordt met de werkzaamheden er sprake is van een conflict met de Wet natuurbescherming. Het gebied valt niet onder de gebiedsbescherming van de Wet natuurbescherming. In het plan is bovendien rekening ge houden met de ecologische waarden van het gebied en met de zorgplicht die uit de wet Na tuurbescherming voortvloeit. Door onze handhaver is geconstateerd dat de meeuwen inmiddels de kolonie dan wel het gebied hebben verlaten.

Vraag 2: Wanneer daarvoor een zwaarwegend ecologisch belang aanwezig is vallen ook verblijfplaatsen van vogelsoorten die niet op de soortenljjst van de Flora- en faunawet staan, onder jaarronde bescherming. Bent u bereid om uw bevoegd gezag te gebruiken om de kolonie aan te merken als jaarrond beschermde nestplaats? Waarom wel, of niet?

Antwoord vraag 2: Nee, daar zien wij geen aanleiding toe, nu er geen sprake is van werkzaamheden in de kolonie zelf en de vogels de kolonie inmiddels hebben verlaten. Het gebied dat dienst doet als opgroei- en rustgebied voor de jonge kuikens zal verdwijnen, niet de kolonie zelf. Het verdwijnen van het opgroei- en rustgebied wordt gecompenseerd door gelijktijdig met de uitvoering van de werkzaamheden een vergelijkbaar gebied in te richten aansluitend aan het broedgebied. De werkzaamheden, inclusief het inrichten van het toegevoegde opgroei- en rustgebied, zijn ruim op tijd klaar voor de start van het volgende broedseizoen.

Vraag 3: De graafwerkzaamheden zijn al op zeer korte termijn gepland (dinsdag 25 juli aanstaande). Bent u bereid de gemeente te verzoeken de werkzaamheden op te schorten, in ieder geval totdat het antwoord op deze schriftelijke vragen bekend zijn, en duidelijk is of hiervoor door de gemeente eerst een ontheffing in het kader van de Wet Natuurbescherming zal moeten worden aangevraagd?

Antwoord vraag 3: Nee, zie ook onze eerdere antwoorden op vraag 1 en 2. Door de gemeente is een beheren inrichtingsplan opgesteld voor het aan te leggen rust- en opgroeigebied. Tevens zal het effect van de vaarverbinding op de kolonie worden gemonitord. Er is geen noodzaak tot het aanvragen van een ontheffing in het kader van de Wet natuurbescherming.

Vraag 4: Indien toch begonnen wordt met de uitvoering, bent u bereid om er op toe te zien dat dit gebeurt onder begeleiding van een ecoloog, ook gezien de Rode Lijst soorten die van dit ge bied gebruik maken?

Antwoord vraag 4: De werkzaamheden zullen worden uitgevoerd onder begeleiding van een door de gemeentes ingehuurde ecoloog. Daarnaast zal ook een expert op het gebied van het SOVON de werkzaamheden en kolonie kokmeeuwen meerjarig monitoren.

Vraag 5: Bent u er tevens toe bereid er op toe te zien dat er voor het compensatiegebied onder begeleiding van een ecoloog een goed inrichting en beheersplan wordt gemaakt dat goed aansluit op de behoeften van de kokmeeuwenpopulatie, en dat dit gebied nog voor de start van het broedseizoen in 2018 aan deze behoeften kan voldoen?

Antwoord vraag 5: Door de gemeente is een beheer- en inrichtingsplan opgesteld. Het monitoren en inrichten van een vervangend rust- en opgroeigebied voor de jonge meeuwen maakt nadrukkelijk integraal onderdeel uit van het project “doorsteek Schilkampen”.

Hoogachtend,

Gedeputeerde Staten van Fryslân

Interessant voor jou

vragen over weidevogelcompensatie de Haak

Lees verder

Vervolgvragen Schilkampen

Lees verder