Vragen over overlast vlieg­basis Leeu­warden

Uw schriftelijke vragen op grond van artikel 41 van het Reglement van Orde, binnengekomen op 6 november 2017, beantwoorden wij als volgt.

lnleiding

De overlast van de extra straaljagers in Fryslan duurde langere tijd. Naar aanleiding hiervan hebben wij de volgende vragen.

Vraag 1:

Bent u ervan op de hoogte dat de overlast zich niet enkel beperkte tot Marsum, maar loopt van tenminste de westkant van Leeuwarden tot Harlingen en de Wadden?

Antwoord vraag 1:

Ja. Uit de klachtenoverzichten blijkt dat er klachten zijn uit de gemeente Franekeradeel en Harlingen. Deze zijn voor een groot deel te relateren aan de Fighter Weapons Instructor Training (FWIT), welke vanaf 24 april o.a. op vliegbasis Leeuwarden heeft plaatsgevonden.Vanaf de Waddeneilanden zijn geen klachten over de FWIT bekend. Wel is er vanaf Schiermonnikoog een klacht over de internationale oefening Frisian Flag binnengekomen.

Vraag 2:

Op eerdere vragen van GrienLinks gaf u aan binnen het COVM te praten over maatregelen om de overlast te beperken. Welke concrete resultaten heeft dat tot nu toe opgeleverd?

Antwoord vraag 2:

Zoals ook aan GrienLinks is aangegeven, vliegen de F -16's niet over Marsum, maar wordt er een bochtje gemaakt. Verder wordt zoveel mogelijk zonder naverbrander gevlogen. Daarnaast is in het kader van de FWIT een deel van de nachtvluchten geexporteerd naar Noorwegen. Verder is er een aantal reguliere nachtvluchten verplaatst naar Volkel. Uiteindelijk bepaald de geluidszone het aantal toegestane bewegingen. Defensie geeft aan er alles aan te doen om binnen de geluidszone te blijven.

Vraag 3:

In hoeverre wordt Fryslan de komende jaren nog belast met deze extra vliegbewegingen?

Antwoord vraag 3:

Defensie verwacht voor 2018 minder vliegbewegingen op Leeuwarden. Er zal geen FWIT plaatsvinden en waarschijnlijk zal er weer een uitzending naar het buitenland volgen.

Vraag 4:

Welke gevolgen hebben deze extra vliegbewegingen (al dan niet op de lange termijn) op het toerisme in Fryslan en de Wadden?

Antwoord vraag 4:

De extra vliegbewegingen als gevolg van Frisian Flag, vonden plaats in de periode 27 maart tot 7 april. Deze periode is gelegen in het toeristisch voorseizoen, derhalve een laagseizoen. De FWIT vond plaats van 24 april tot 1 september, met een zomerstop van halverwege juli tot half augustus. Wij hebben uit de recreatieve sector geen negatieve signalen ontvangen en wij verwachten ook geen negatieve effecten voor de langere termijn.

Vraag 5:

A. Is theoretisch in beeld gebracht welke schadelijke gevolgen deze vliegbewegingen hebben op Natura 2000-gebied Waddengebied? Zoja, wat zijn deze? Zo nee, waarom niet?

B. Is nagegaan wat de daadwerkelijke gevolgen zijn voor dit gebied? Zo ja, wat zijn deze? Zo nee, waarom niet?

Antwoord vraag 5:

In het kader van de Wet natuurbescherming is de Minister van LNV bevoegd als het gaat om de toetsing en vergunningverlening van militaire activiteiten (artikel 1.3 Besluit natuurbescherming). In het Natura 2000-beheerplan Waddenzee, waarin de gevolgen van activiteiten op de natuurwaarden zijn getoetst, is ook aandacht voor vliegactiviteiten. Defensie moet aan dezelfde toetsen voldoen als iedere andere gebruiker van Natura 2000-gebieden. Over militaire vliegactiviteiten is in het beheerplan beschreven dat vanwege het gebiedsoverstijgend karakter van deze activiteiten er landelijk een vergunningenprocedure in voorbereiding is. Hierdoor kunnen te nemen maatregelen ook gebiedsoverstijgend worden genomen. LNV laat verder weten dat er op dit moment in opdracht van Defensie een ecologische voortoets voor een aantal categorieen luchtgebonden militaire activiteiten wordt uitgevoerd. Daarin wordt ook gekeken naar de effecten van luchtgebonden activiteiten op de natuurwaarden van het Waddengebied.

In de periode 1 mei-13 juli 2017 heeft een training plaatsgevonden in de oefengebieden ver op de Noordzee, waarbij vanaf de vliegbasis Leeuwarden is geopereerd. En in de periode 9 augustus-1 september is in een aantal oefengebieden boven de Waddenzee/noorden van Nederland vanaf de minimale vlieghoogte gevlogen. Hier is door Defensie een beschikking voor afgegeven (Staatscourant 2017-45229). De minimale vlieghoogte tijdens deze oefeningen wijkt niet af van de standaard vlieghoogten. Defensie geeft aan dat de gevolgen van de vliegbewegingen op fauna niet onderzocht zijn, omdat niet is afgeweken van de reguliere vlieghoogten.

Vraag 6:

A. Is theoretisch in beeld gebracht welke schadelijke gevolgen deze vliegbewegingen hebben op de fauna (en daarmee eventueel ook op de flora) van het vaste land? Zo ja, wat zijn deze? Zo nee, waarom niet?

B. Is nagegaan wat de daadwerkelijke gevolgen zijn voor de fauna (en daarmee eventueel ook op de flora)? Zoja, wat zijn deze? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6:

Er is volgens Defensie geen openbare informatie beschikbaar over de fauna op de vliegbasis Leeuwarden. De waargenomen aantallen vogels op de vliegbasis Leeuwarden zijn in de periode van de recente oefeningen hoger geweest dan normaal, omdat veel voedsel voorhanden was door langdurige regenval (plassen) en maaiactiviteiten. Vogels zijn op de vliegbasis gewend aan vliegtuiglawaai en moeten zelfs langs/vanaf de startbaan verjaagd worden, omdat ze anders een gevaar vormen voor de vliegveiligheid (vogelaanvaringen). Het Commando der Luchtstrijdkrachten (CLSK) heeft daarvoor vogelwachten in dienst die zowel vogels verjagen, inspecties uitvoeren als monitoring van de vogelstand bijhouden. Zie verder ook vraag 5.