Inbreng bij de 2e Berap en Begroting 2019

Waar het om de landbouwtransitie gaat, - de richting die een boer zal moeten uitgaan, wil hij toekomstbestendig kunnen blijven boeren-, faciliteert en ondersteunt de Provincie deze transitie, zo leest de Partij voor de Dieren in de begroting. Faciliteert en ondersteunt. Dat klinkt niet echt als de regie nemen en de vaart erin zetten. Maar waar het gaat om mest-monovergisting, dan neemt de Provincie juist een pro-actieve houding aan: stimuleren door geïnteresseerde boeren te begeleiden bij hun investeringskeuze voor het Jumpstartproject van Friesland Campina. De eerste Friese Jumpstart monovergister is aan ons statenleden gepresenteerd, maar al snel na ons bezoek toch weer door de betreffende boer afgeblazen. Hij was niet rendabel te maken. Wij zeggen daarom: stoppen met het stimuleren van Jumpstart! Het lijkt wel een prestigeproject. Monovergisting staat namelijk haaks op een grondgebonden en natuurinclusieve landbouw. En bij het verbranden van de methaan om biogas van te maken komt gewoon weer CO2 vrij, terwijl het juist de bedoeling is dat er CO2 wordt bespaard. Die € 150 miljoen SDE-subsidie van de Rijksoverheid voor 200 monovergisters kan beter op andere wijze ingezet worden voor de energietransitie, zoals bijvoorbeeld in een vervolgtraject voor “asbest eraf en zonnepanelen erop”. Laten we als Provincie de boeren niet nog meer leningen van de Rabobank aansmeren, verleid door de via het bedrijfsleven en de landbouwlobby tot stand gekomen gigantische overheidssubsidies van het Rijk. Maar laten we boeren actief helpen hun bedrijf op een natuurlijke wijze toekomstbestendig te maken en daar als Provincie de regie in nemen.

Wij dienen hierover een amendement in: geen provinciale inzet voor de monovergister.

De Provincie moet bijvoorbeeld ook vol aan de bak voor het herstel van de weidevogelpopulaties. Een Europese opgave, maar tevens een grote hartenwens voor inwoners van deze provincie die nog weten hoe het 40 jaar geleden optilde van de geluiden boven de landerijen en die soms ook getuige waren van een gezamenlijke aanval van de kieviten tegen de roofvogels, ter bescherming van hun jongen. Dan kun je natuurlijk niet thuiskomen met een doel dat in 2018 niet gehaald is, namelijk 8500 gruttoparen en exact ditzelfde doel doodleuk als nieuw doel voor 2019 opnemen. Terwijl het er 10.000 moeten worden in 2010. Het doden van vos, kraai en steenmarter en een steviger controle en handhaving van het gebruik van de sleepslang en het omver maaien van nesten, ook komend voorjaar zal het doel van 8500 parenbeslist nog niet dichterbij brengen in 2019. Daar is veel meer voor nodig naast de hectares van de agrarische collectieven. Namelijk veel en veel meer op de rest van het Friese boerenland.

Hierbij heb ik een vraag aan de gedeputeerde: Wat zijn concreet de plannen voor het extra stimuleren van de toename van de weidevogels op de rest van het Friese boerenland? Want helaas, de concrete uitwerking van de landbouwdeals mocht ik nog niet ontvangen.

Als Provincie hechten we aan beginspraak, inspraak van omwonenden vanaf de start van plannen, zoals bijvoorbeeld voor zonneparken. Zo luidt ook de afspraak in de Regionale Energiestrategie in de met de gemeenten afgesloten en ondertekende Green Deal. Maar dit gaat geregeld mis. Investeerders hebben eurotekens in hun ogen en komen bij gemeenten aan met grootschalige parken. En een aantal gemeenten zegt dan nog niet: “Ho, zo doen we dat niet. Daar hebben we andere afspraken over”. En de inwoners komen logischerwijs in opstand.

Ook hierbij heb ik een vraag aan de gedeputeerde: Geeft u de betreffende gemeente in dat geval een terechtwijzing over het feit dat men zich gemeentelijk niet aan de ondertekende afspraken houdt?

Dan nog onze zorgen over de ganzen. De veranderde omstandigheden met betrekking tot de ganzenschade (minder overwinterende ganzen, minder schade en effectieve verjagingsmethoden) zouden moeten leiden tot een effectievere en diervriendelijker aanpak Direct stoppen met afschot voor de rest van het jaar, nu het doel al is gehaald en in plaats daarvan kiezen voor alternatieve verjaagmethodieken en het weer terugbrengen van de oorspronkelijke winterrust zoals notabene in het Coalitieakkoord is opgenomen. Maar nee, wat doet de gedeputeerde? Hij verlaagt zelfs niet het aantal dood te schieten ganzen, want , en ik citeer uit de brief van GS van 30 oktober pag.3: “Verlagen van de aantallen is dan een verkeerd signaal naar de jagers”. Wat is dàt voor een redenatie?! Hebben wij een gedeputeerde die de belangen van de natuur behartigt of hebben wij een gedeputeerde die de belangen van de jagers behartigt? Diezelfde jagers die de opgave eerst nog te groot vonden? Niet verlagen van het aantal te doden ganzen is een verkeerd signaal naar de ganzen!!! Maar de ganzen kunnen hun stem niet laten horen en daarom doe ik dat. Graag een reactie van de gedeputeerde.

Tenslotte, voorzitter, deze Provincie wil Nederlands koploper natuurinclusieve landbouw zijn. Deze Provincie wil weer die trotse weidevogelprovincie zijn met de daarbij behorende prachtige bloem-en kruidenrijke weides. En daarmee geheel terecht ook de trotse wandel- en fietsprovincie zijn voor de eigen inwoners en voor toeristen. Deze Provincie heeft Mienskip hoog staan waar het gaat om beginspraak bij de energietransitie en is terecht trots op zijn 50 energiecoöperaties en streeft naar uitbreiding van dat aantal.

Die hartewensen, ze kunnen allemaal uitkomen. Maar dan moeten we er wel vol op inzetten. En dat doen we nu gewoonweg niet. We moeten echt vol aan de bak! En dat mag wat extra's kosten.

Lees het amendement over monovergisting hier na.