Inbreng bij funde­rings­aanpak veen­wei­de­gebied

Voor de Partij voor de Dieren is de zaak duidelijk en helder. Veel inwoners in het veenweidegebied hebben forse schade aan funderingen en huizen, mede als gevolg van de grote ontwatering van het veengebied. Ook de hoogwatercircuits blijken niet, of in het beste geval onvoldoende, te hebben gewerkt. Dat is schrijnend. Wij vinden in feite alle situaties waarin er sprake is van funderingsschade schrijnend.

Naar de mening van de Partij voor de Dieren zijn niet alleen de bewoners verantwoordelijk voor de staat van de funderingen. De betrokken overheden – met name Rijk, Provincie en Wetterskip - zijn in onze ogen verantwoordelijk voor de ingrepen in het landschap, die bijgedragen hebben aan de al geruime tijd spelende funderingsproblematiek. Deze overheden kunnen niet wegkijken bij de gevolgen van de grootschalige ontwatering ten behoeve van de omvangrijke schaalvergroting van de landbouwsector in de afgelopen decennia.

Voorzitter, de fractie van de PvdD heeft kennis genomen van de ontwerp-funderingsaanpak, zoals voorgesteld is door GS. Kort samengevat komt dit voorstel neer op een funderingsloket, het deels financieren van een funderingsonderzoek en de mogelijkheid van een lening om funderingsherstel te kunnen financieren. De voorzitter van de Funderingstafel kwalificeerde dit aanbod als “Het is net geen dode mus”.

Geen aanpak dus waar de gedupeerden blij van worden en ook geen aanpak die mogelijke juridische procedures zal kunnen voorkomen. In tegendeel zou ik zeggen, het risico van lange, tijdrovende en kostbare juridische procedures is levensgroot. Hoe schat het College dat risico in?

Gezien de complexe problematiek en een gedeelde verantwoordelijkheid tussen overheid en woningeigenaar, is een fifty-fifty verdeling van de funderingsschade wat de PvdD betreft dan ook het meest redelijke en realistische scenario. Dit scenario biedt tevens uitzicht op een aanpak van dit probleem waar het meeste draagvlak voor is.

De fractie van de Partij voor de Dieren zal daarom samen met de SP en D66 een motie indienen met de titel “Advies funderingstafel als leidraad”. Het voorstel is om een subsidieregeling in te stellen in de lijn van het advies van de Funderingstafel van juli 2022: funderingsloket, funderingsonderzoek, 50/50 regeling en geen maximum vergoeding. Zodoende vallen ook de grotere schadegevallen van meer dan 100.000 euro onder dezelfde regeling en komen deze ook in aanmerking voor een subsidie van 50% van de totale herstelkosten. De verwachting is dat deze gevallen relatief beperkt zijn. Die verwachting werd gisteravond ook uitgesproken in het Algemeen Bestuur van het Wetterskip bij de toelichting op de motie bijzondere situaties. Mijn fractie is dan ook van mening dat alle gedupeerden een gelijke behandeling moeten krijgen.

Dus voor alle casussen dient de fifty-fifty verdeling van toepassing te zijn. De motie van PvdD, SP en D66 geeft daarover duidelijkheid: alle schadegevallen worden eenduidig en gelijk behandeld, op basis van 1 generieke regeling die draagvlak heeft.

Naast het gegeven dat er gevallen zullen zijn met een hogere schade dan 100.000 euro, zullen er ook gevallen zijn met een lager schadebedrag dan 100.000 euro. Een gemiddeld schadebedrag van 100.000 euro is dan niet utopisch. Volgens een rekenmodel van een inspreker, dat gebaseerd is op de data van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek gaat het bij een ambitie van een funderingsherstel van 60 woningen per jaar om een provinciale bijdrage van 1,5 miljoen per jaar.

Onder de streep zal het totale schadebedrag bij het loslaten van een maximum bedrag mogelijk hoger zijn, maar het risico van kostbare en tijdrovende juridische procedures is een stuk lager, wat de meerkosten van het funderingsherstel geheel of grotendeels zou kunnen compenseren. Wat bijkomend is, is de mogelijkheid dat de overheid in dit geval de credits als betrouwbare partner zal krijgen en dat is onbetaalbaar toch?

Voorzitter, tot zover mijn inbreng.