Uitbreiding geiten­hou­de­rijen noodzaakt instellen geitenstop

De Statenfracties van de Partij voor de Dieren, Partij van de Arbeid, GrienLinks, SP, D66 en 50PLUS hebben opnieuw schriftelijke vragen gesteld aan het College van Gedeputeerde Staten over geitenhouderijen. Dit doen ze vanwege plannen voor de komst van nieuwe geitenhouderijen en de uitbreiding van bestaande bedrijven. De fracties maken zich zorgen over de effecten daarvan op de volksgezondheid vanwege het eerdere onderzoek van GGD en RIVM. Zij willen opnieuw een provinciebrede geitenstop invoeren.

Wat betreft geitenhouderijen adviseerde het RIVM in 2020: “Wees terughoudend met het plaatsen van gevoelige bestemmingen en veehouderijen binnen 250 meter van elkaar (bij geitenhouderijen binnen 2 kilometer). Gevoelige bestemmingen zijn bijvoorbeeld woningen, scholen, en ziekenhuizen.” De bovengenoemde Statenfracties nemen dit advies serieus. Nader onderzoek afwachten is goed, maar geen reden om ondertussen de ontwikkeling van geitenhouderijen in de nabijheid van burgers toe te staan. De gezondheidsrisico’s (bij geitenhouderijen vaker longontstekingen) zijn daarvoor te groot. Zeker in deze casus geldt het credo “bij twijfel niet inhalen”.

Forse toename aantal geiten

In juli 2019 heeft een meerderheid van Provinciale Staten besloten een tijdelijke stop op uitbreiding en nieuwe vestiging van geitenhouderijen niet te verlengen, maar eerst de definitieve uitkomsten van onderzoek door RIVM en GGD af te wachten. Deze instellingen hebben het momenteel echter druk met de bestrijding van de coronapandemie. Daarom zijn de uitkomsten van het onderzoek naar de geitenhouderij vertraagd.

Eén van de argumenten voor de opheffing van de geitenstop was dat er geen sprake zou zijn van een bovenmatige groei door onder meer overloop van bedrijven uit andere provincies waar wel een geitenstop gehandhaafd is. Maar al snel na de opheffing van de geitenstop werden de eerste plannen voor de vestiging van twee grootschalige en intensieve geitenhouderijen ingediend in Boijl en Rinsumageest. En in 2021 is het aantal geiten in Fryslân fors toegenomen, volgens het CBS met zo’n 10%. Dat is een grotere groei dan het landelijke gemiddelde.

En inmiddels zijn er, zoals onlangs in de media te lezen was, vier geitenbedrijven die in de gemeente SWF van start willen. Ook zijn er plannen in de gemeenten Weststellingwerf (3), De Fryske Marren, Smallingerland (2) en Dantumadiel. De gemeente Leeuwarden heeft onlangs een aanvraag voor een nieuwe grootschalige geitenhouderij afgewezen. De partijen vragen het College of er nog meer plannen bekend zijn, bovenop de hiervoor genoemde initiatieven.

Voor de gehele provincie

Individuele gemeenten lijken te worstelen met dit onderwerp. “De stijging in Fryslân is ook binnen gemeenten een punt van zorg. Sommige gemeenten in Fryslân voeren daadwerkelijk een lokale stop op geitenhouderijen in, terwijl andere gemeenten zich nog beraden. Het is van belang dat de provincie één lijn trekt en een tijdelijke generieke geitenstop in voert voor de gehele provincie”, aldus Menno Brouwer, namens de woordvoerders van de partijen.

De schriftelijke vragen zijn hier na te lezen.