Inbreng bij Friese Ganzen­aanpak

24 januari 2018

Dank u wel, voorzitter,

Goed beleid is niet in beton gegoten. En goede bestuurders zijn flexibel en spelen in op andere omstandigheden. Vorig jaar vond het College dat het ganzenbeleid moest worden aangepast omdat de kosten te hoog waren.

Mijn fractie had bij het ons nu opnieuw een beleidswijziging voorleggen aan iets heel anders gedacht. Immers naar nu blijkt zijn de ganzenaantallen die hier neerstrijken fors afgenomen. Voor sommige soorten spreken de officiële tellers zelfs van een halvering.

In combinatie met het feit dat gras op de markt geen stuiver waard is, ligt de conclusie voor de hand dat de schadebedragen dit jaar dus fors minder zullen zijn dan voorgaande jaren.

Voorzitter, ik reken de kunstmatige prijsverhoging voor gras die afgelopen zomer is doorgevoerd tegen de marktprijzen in, natuurlijk niet mee.

Volgens de deskundigen ligt de oorzaak voor de teruglopende ganzenaantallen die hier 's winters neerstrijken bij de klimaatsverandering. Datzelfde geldt voor de overvloedige grasgroei van de afgelopen twee, drie jaar. Menig boer zou graag zien dat de ganzen het overtollige wintergras weg zouden komen vreten.

Gelet op het feit dat de klimaatsverandering niet van vandaag of morgen tot staan zal worden gebracht ziet het er naar uit dat de lagere ganzenaantallen die overwinteren en de overvloedige grasgroei structureel zijn.

En dus is een aanpassing van het ganzendossier op zijn plaats. Namelijk minder ganzen schieten, de foerageergebieden aanpassen op de nieuwe lagere ganzenaantallen, de totale schadevergoeding gaat automatisch omlaag en nog eens goed kijken hoe het zit met de overhead.

Het aantal af te schieten ganzen van 200.000 is het aantal dat er nu al minder komt. De doelstelling is dus al gehaald.

Mijn fractie vindt het te bizar voor woorden dat een kwart van het schadebedrag opgaat aan overhead en vervolgens in de schoenen van de ganzen wordt geschoven. Wij vinden dat als het gaat om ganzenschade het moet gaan over de echte ganzenschade, door ganzen opgevreten gras en wat kost dat? Dat hele circus er omheen is geen ganzenschade. De ganzen vreten al jaren niet méér gras. Het wordt duurder door het wijzigen van de spelregels en de ganzen betalen daarvoor de rekening.

Het voorstel van het College gaat volstrekt voorbij aan de zo snel al gewijzigde omstandigheden, zoals hierboven geschetst.

Het Collegevoorstel is een halfslachtige poging om de onlangs opgebloeide liefde tussen boeren, jagers en natuurbeschermers niet in de knop te breken. En dus mag er van het College vanaf een half uur voor zonsopgang worden geschoten.

De jagers wilden eigenlijk een uur voor zonsopgang toestemming hebben. Waarom is dat? Dat is omdat ze anders de aantallen en de doelstelling niet halen. En de jagers halen de doelstellingen niet als ze bij licht moeten schieten. Maar juist de vroege verstoring brengt te vroeg verwarring waardoor mogelijk juist meer ganzen naar de schadepercelen buiten de foerageergebieden vliegen.

De onderbouwing dat ze de soorten in de schemering goed kunnen onderscheiden is bijzonder zwak en volgens mij ook niet waar. Laten ze dat maar eens aantonen in een paar praktijkproeven met Statenleden er bij, Faunahandhavers en ervaren vogelkenners van SOVON.

Ik wacht de uitnodiging af!

En over doelstellingen gesproken, gaat het hier om verjaging of populatiebeheer? Volgens onze fractie het laatste. Dat we lokmiddelen toestaan om ganzen te verjagen op schadepercelen, zegt genoeg. Eerst dus lokken naar schadepercelen en dan afschieten. Dat lijkt me een grote interne tegenstelling. Misschien kan de gedeputeerde hier uitleg over geven?

Een uur of een half uur voor zonsopgang beginnen de ganzen in grote aantallen hun slaapplaatsen te verlaten. Grote aantallen, ze vliegen vlak naast elkaar. Voorzitter, zelfs een blinde kan ze dan nog raken. Maar omdat het dan nog schemerig is, kan je als jager eigenlijk niet goed zien op welke soort gans je schiet. Ik ben zelf bij verschillende weersomstandigheden een half uur voor zonsopgang buiten een kijkje wezen nemen. En wat je ziet zijn vooral schaduwen.

Tussen de ganzen die geschoten mogen worden uit een oogpunt van schadebeheersing vliegen ook beschermde exemplaren, zoals de Kleine rietgans, Toendrarietgans of nog erger, een jonge dwerggans, die beslist niet geschoten mogen worden.

Het is volgens deskundigen zelfs bij daglicht al moeilijk genoeg om zonder verrekijker in een vlucht ganzen de verschillende soorten te onderscheiden, laat staan als het nog schemerig is.

Voorzitter, mijn fractie komt met een amendement om dit voorstel te schrappen.

Datzelfde geldt voor het voorstel om naast het hagelgeweer het kogelgeweer toe te staan.

De overweging om kogels toe te staan is dat een gans op grotere afstand dodelijk kan worden geraakt. Maar als zijn kogel mist, kan dat voor levensgevaarlijke situaties zorgen. Een kogel die mist stopt namelijk niet.

Het gebruik van kogels bij de ganzenbestrijding is nooit toegestaan, juist vanwege de gevaren die daarbij kunnen ontstaan, met name in open gebieden. Aan die omstandigheden is niets veranderd en dus moet het gebruik van kogels worden afgewezen.

Volgens de PS stukken zal een afstand van 150 m. worden aangehouden vanaf de buitengrens van de slaapplaatsen. Hoe gaat u dat handhaven?

Tenslotte, voorzitter, de jagers moeten volgens de wet onnodig lijden voorkomen. Ik wil u dan ook vragen nog eens extra bij de jagers te benadrukken dat zij het door hen aangeschoten wild direct opsporen en voor zover nog niet dodelijk geraakt, hen snel uit hun lijden te verlossen.

Lees het amendement over geen verjaging voor zonsopkomst hier na en de motie over geen gebruik van het kogelgeweer hier.