Inbreng samen­wer­kings­over­een­komst Windpark Fryslan

Dank u wel voorzitter,

Voordat ik mijn bijdrage over het windpark begin wil ik het college en met name de gedeputeerde Kramer een compliment maken. Wij hebben vorig jaar in een van onze bijdragen aandacht gevraagd voor de overstekende otters. Het college heeft op een aantal plekken in de provincie maatregelen genomen ter bescherming van de otter. Ik heb er een paar bekeken en het ziet er naar uit dat er geen halve maatregelen zijn getroffen. Waarvoor onze hartelijke dank!

Dan nu het windmolenpark.

Daar zijn we minder over te spreken. Het park wordt geplaatst in een Natura 2000-gebied. De wet is daarover klip en klaar: in zo'n gebied kunnen geen windturbines staan. Mijn fractie is daarom tegen dit plan.

Dat gezegd hebbende wil ik toch nog een paar opmerkingen maken over het voorstel wat nu voor ligt.Ons wordt gevraagd kennis te nemen van een voorgenomen besluit en dat klinkt allemaal heel onschuldig, maar verderop leggen wij ons met deze kennisneming vast voor een bedrag van 127 miljoen euro. Het grootste deel daarvan, 80 miljoen gaat in de vorm van een achtergestelde lening. Zo'n constructie levert een relatief hoog rendement op maar daar zitten ook relatief grote risico's aan vast. Wij vragen ons af of het college op deze manier met overheidsgeld zou moeten omspringen. Vooral wanneer er zo veel andere goede manieren zijn om als overheid de duurzame energietransitie te stimuleren.

De provincie had zichzelf tot doel gesteld om met deze investering de participatie en compensatie van de omwonenden van het windpark zeker te stellen. Voor ons is het zeer twijfelachtig of dat met deze grote investering uiteindelijk wel zal lukken. Het is op dit moment nog volstrekt onduidelijk hoe het nu zit met de participatie van burgers en hoe het geld dat met deze investering wordt verdiend, verdeeld gaat worden.

Wat ons betreft is het wijzer om de omgeving te steunen met een directe geldinjectie in het omgevingsfonds, waarbij het grootste deel van het geld overblijft voor andere nuttige duurzame energie projecten. Want één ding is zeker: ook als provincie Fryslân niet investeert, komt het park er gewoon.Er zijn voldoende commerciële partijen geïnteresseerd en het windpark kan dus prima zonder publieke interventie van de grond komen. Daarom zien wij liever dat de provincie haar geld op een andere wijze besteedt.

Wij vinden het alles bij elkaar nogal een sprong in het duister. Niet in de laatste plaats omdat er natuurlijk behoorlijke kans is dat de Raad van State onder verwijzing naar Natura 2000 het windpark IJsselmeer naar de prullenbak verwijst.

Mocht dat onverhoopt gebeuren,dan is het college weer terug bij af en dan wreekt zich het feit dat het college verzuimd heeft om ook te kijken naar alternatieven die er zijn voor het windmolenpark. Het feit dat het hier gaat om 127 miljoen euro gemeenschapsgeld had natuurlijk sowieso reden moeten zijn om alternatieven voor de plaatsing van windturbines in het IJsselmeer te bekijken of te ontwikkelen.

De uitspraak van de Raad van State laat nog even op zich wachten en wij vragen het college dan ook om alsnog te bekijken wat het Netwerk Duurzame Dorpen kan betekenen, alsnog te kijken naar wind op zee, en alsnog te kijken naar zonneparken, bv langs snelwegen of op daken van bedrijven. Het gaat er uiteindelijk om dat Nederland in 2020 14% duurzame energie moet opwekken en in Brussel liggen ze er echt niet wakker van of Fryslân haar aandeel via windmolens in het IJsselmeer of op een andere manier levert. Wij zijn een groot voorstander van een groot windpark mèt zonnepanelen ver uit de kust, zonder overlast voor vogels of mensen, waarmee Fryslân in één klap in haar hele energiebehoefte kan voorzien.

Voorzitter, wij kunnen ondanks de voorbehouden die het college maakt, namelijk instemming door de Raad van State, toekenning SDE-subsidies, niet instemmen met de voorgenomen Samenwerkingsovereenkomst. Wij gaan er overigens van uit dat de meerderheid vandaag wel instemt met die overeenkomst en dat gegeven brengt ons tot twee moties waarmee twee scherpe kantjes van dit windpark kunnen worden weggehaald. Het IJsselmeer ligt op een belangrijke plek van de vogeltrek en dus zullen de turbines een zware tol eisen onder de vogels en vleermuizen die in botsing komen met de sneldraaiende wieken. In de V.S. en in de provincie Groningen worden windmolenparken uitgerust met radarsystemen die de omvang van vogelzwermen, hun route, de weersomstandigheden en de zichtbaarheid analyseren. Op basis van die gegevens berekent het systeem of de zwerm in een of meer windmolens terecht komen. Als dat risico bestaat worden de turbines stilgezet en weer opgestart als de vogels veilig zijn gepasseerd. Met onze motie verzoeken wij GS er bij de initiatiefnemers van Windpark Fryslan BV actief op aan te dringen om te zorgen voor zo min mogelijk negatieve effecten voor de vogels, en daarbij de mogelijkheden van zo’n radar te onderzoeken. De motie is mee ingediend door de PvdA.

Onze tweede motie heeft betrekking op de bescherming van het milieu. De palen waarop de molens staan zijn gevoelig voor roest en er is een systeem bedacht om roestvorming te voorkomen. Nadeel van dit systeem is dat er aluminium, zink en andere zware metalen in het water kunnen komen. Om u een idee te geven: elke stalen toren waarop een windmolen is gemonteerd geeft in 25 jaar tot tien ton aluminium af aan het zeewater. Het IJsselmeer is geen zout water, maar wij kunnen ons voorstellen dat dit soort processen ook in zoet water optreden. Wij zouden graag zien dat deze kwestie ook wordt meegenomen in de MER en als blijkt dat er ook in zoet water zware metalen terecht komen, voor een andere beschermingsconstructie wordt gekozen. Deze motie* is mee ondertekend door GrienLinks.

Tenslotte steunen wij moties van de Partij voor de Arbeid om de participatie zorgvuldig vorm te geven.

Dank u wel.

* motie ingetrokken na reactie van Gedeputeerde