Bijdrage Kadernota 2018

Dank u wel voorzitter,

Mijn fractie is blij met het gebaar van het college dat alle fracties mee konden denken over de besteding van de extra 20 miljoen in deze Coalitieperiode.

Het maakt duidelijk dat het college het niet alleen bij woorden laat toen ze bij haar aantreden duidelijk maakte dat ze zowel de collegepartijen als de oppositiepartijen wil betrekken bij het beleid.

Wij zijn meteen aan de slag gegaan en hebben een plan bedacht wat uiteindelijk “Naar een bloem- en kruidenrijk boerenland” is gaan heten. We hebben overlegd met collega-partijen, het initiatief genomen voor een tenslotte goed bezochte expertmeeting in november vorig jaar, regelmatig overlegd met het Living Lab én ons plan voorgelegd aan individuele boeren. Daar is uiteindelijk ons concrete voorstel voor een bloem- en kruidenrijk boerenland uitgerold, met bijbehorende begroting.

Wij vonden het eerlijk gezegd wel een mooi concreet resultaat. En toen wij ons voorstel terug vonden op de groslijst Statenvoorstellen dachten we, wauw, hij is overgenomen door het college! Maar wat schetst onze verbazing? In de Kadernota is het voorstel ondergeschoven bij het Transformatiefonds Landbouw. Het Transformatiefonds heeft een sterk ingekrompen totaalbudget en volgens het college zullen de eerste projecten pas in 2019 worden opgestart. Over twee jaar dus.

Hier moeten een paar vergissingen in het spel zijn. Het voorstel “Naar een bloem- en kruidenrijk boerenland” kan, als het vandaag wordt goedgekeurd bij wijze van spreken morgen in gang worden gezet. De nieuwe voortrekker van het Living Lab liet al weten enthousiast te zijn en staat in de startblokken om er mee aan de slag te gaan, Want dit voorstel sluit namelijk prachtig aan bij het onderzoeksproject Koeien en Kruiden en kan een extra impuls geven aan een ontwikkeling naar duurzame natuurinclusieve landbouw.

Wij willen graag van het college weten waarom dit voorstel dat naadloos aansluit bij dit onderzoeksproject toch eerst in de wachtkamer wordt gezet. Graag uw reactie.

Afhankelijk van het antwoord van de gedeputeerde overwegen wij via een motie een uitspraak van de Staten om het voorstel nu al in uitvoering te geven aan het Living Lab. Wij zijn blij dat het college een Transformatiefonds voor de landbouw wil opstarten met de plannen die door meerdere collega-partijen zijn aangedragen. Een mooi teken ook dat we zijn allen die kant uit willen. Wij vinden een eenmalige uitgave van 3 miljoen voor pogingen om de landbouw op een nieuw traject te krijgen echter veel te mager. Aan alle, ook door collega-partijen genoemde plannen hangen veel hogere bedragen vast. We moeten er juist extra stevig op in zetten. Wij zullen daarom een amendement indienen om het budget voor het Transformatiefonds te verhogen naar wat oorspronkelijk opgeteld werd begroot, namelijk € 8 miljoen.

In de tekst van de Kadernota staat dat het Transformatiefonds, aanhalingstekens openen: “zou kunnen dienen voor de financiering van deze voorstellen”. Einde citaat. “Zou kunnen dienen”. Dat laat dus de mogelijkheid open dat het ook nog voor heel iets anders gebruikt kan worden. Wij gaan er van uit dat deze formulering een vergissing is, maar stellen voor de zekerheid wel voor om bij amendement deze tekst te wijzigen in : “zal dienen voor in elk geval de financiering van”.

Verder. Mijn fractie vindt dat er steviger kan worden ingezet op het energie-neutraal maken van particuliere woningen in Fryslân. Het is volstrekt duidelijk dat met het tempo dat het college voorstaat het beoogde doel van het college in 2050 niet zal zijn behaald. Er ligt een motie van D66 om dat tempo te versnellen en wij steunen die van harte. Maar wij willen er nog een schepje bovenop doen en vinden dat het college plannen moet uitwerken die er toe leiden dat in 2040 60% van de huizen energie-neutraal zijn. Daarover dienen wij nog een eigen motie in.

Voorzitter, het zal u niet verbazen dat we nog een amendement en een motie hebben betreffende de natuuropgaven.

Het college wil de structurele lasten verlagen en mijn fractie is van mening dat daarbij de uitgaven voor natuur, die daar ook bij staan vermeld, buiten beschouwing moeten worden gelaten. Dit is wel een groene provincie, maar is is nog maar heel weinig natuur en biodiversiteit. Er rijzen nog grote tekorten om de eerder afgesproken natuurdoelen te kunnen realiseren. Maar er komt juist op dit moment relatief vaker grond vrij op de markt dat kansen biedt voor invulling van het natuurbeleid. Het lijkt ons verstandig om die kansen niet voorbij te laten gaan. Daarom stellen wij per amendement voor om vanuit de VAR dit jaar 5 miljoen extra te reserveren voor de aankoop van voor de natuur interessante stukken grond.

Tenslotte, voorzitter, hebben we nog een motie over de opcenten na 2019.De vraag wat er met de opcenten moet gebeuren in de volgende periode is volgens ons aan een nieuw college. Voordat dat college er is moet eerst de kiezer hebben gesproken. En daarom hoort dit volgens ons niet in de kadernota thuis maar in een verkiezingsprogramma.